Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Onzevader

betekenis & definitie

Onzevader, gebed dat Jezus zijn discipelen leerde, het belangrijkste gebed voor een christen.

Jezus leert zijn discipelen het volgende gebed: ‘Bidt gij dan aldus: Onze Vader die in de hemelen zijt, uw naam worde geheiligd; uw Koninkrijk kome; uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood; en vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren; en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want Uwer is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in der eeuwigheid. Amen’ (Matteüs 6:9-13 in de NBG-vertaling; andere vertalingen, zoals de katholieke Willibrordvertaling, vertonen kleine variaties op sommige plaatsen). In de NBV is de tekst als volgt in het hedendaags Nederlands weergegeven: ‘Onze Vader in de hemel, / laat uw naam geheiligd worden, / laat uw koninkrijk komen / en uw wil gedaan worden / op aarde zoals in de hemel. / Geef ons vandaag het brood / dat wij nodig hebben. / Vergeef ons onze schulden, / zoals ook wij hebben vergeven / wie ons iets schuldig was. / En breng ons niet in beproeving, / maar red ons uit de greep van het kwaad’). Naar de beginwoorden heet dit zeer bekende gebed het Onzevader (in het Latijn: Paternoster, zie ook daar).

Er zijn verschillende parodieën op het Onzevader geschreven. Een daarvan begint als volgt: ‘Onze auto, die in de garage staat, / uw merk worde geheiligd, / uw wegenplan kome, / uw wil geschiede / gelijk op de viaduk¬ten / alzo ook in de tunnels / Geef ons heden ons dagelijks comfort / en vergeef ons onze brokken / gelijk ook wij vergeven onze brokkenmakers. / En rijd ons niet in de vernieling maar verlos ons van de roekelozen, / want van u is het wegennet / en de p.k. / en de topsnelheid / tot in eeuwigheid. / Amen /’ (Trouw, 27-6-1970).

Bijbelcitaat: Luikse Diatessaron (1291-1300), p. 46, 29-33. Onse vader die best in den hemele, ghegheilegt si dijn name, toe comende si dijn rike, gheschin mote dijn wille beide in hemelrike ende in ertrike; onse daghliksche broet verleene ons, ende verghef ons onse schout, also ghelike alse wise vergheven den ghenen die ons schuldech sijn, ende en beghef ons nit in onsen koringen, mar verlose ons van arghe.

Gebruiksvoorbeeld: De gast raffelde een Onzevader en een Weesgegroet af. (J.F. Vogelaar, De dood als meisje van acht, 1991, p. 182)

Gebruiksvoorbeeld: Waarom wordt er bij de herdenking alleen kaddisj gezegd (het joodse gebed voor de doden, red.) en niet het Onze Vader? (NRC, jan. 1995)

Gebruiksvoorbeeld: In 1976 behoorde Siouxsie & the Banshees tot de punkgroepen van het eerste uur. Het vroegste repertoire bestond uit het Onze Vader met atonale gitaarbegeleiding, (NRC, maart 1995)