(18e eeuw) (sch.) vroedvrouw. Reeds in het 'Compleet Nederduitsch en Fransch Woordenboek' (1717) van P. Marin. • Schout-bij-nacht, schertsende benaming eener vroedvrouw. (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)

(marine) 1 vroeger, 'opperhoofd: wiens pligt het is, bij nagt op te passen, dat ieder volgens zijn rang koome te seilen'; 2 thans: vlagofficier in rang onmiddellijk onder vice-admiraal volgend.

[moest eertijds ’s nachts de vloot in voorgeschreven orde houden], m. (schouten-bijnacht, schout-bij-nachts), op één na laagste vlagofficiersrang bij de Ned. marine, overeenkomend met die van generaal-majoor bij landen luchtmacht. (e)De term schout-bij-nacht is sinds 1603 in gebruik, eerst bij de koopvaardij, later ook bij de ma...

m. (schouten-bij-nacht, schout-bij-nachts), (zeew.) vlagofficier bij de marine in rang volgende op de vice-admiraal : de schout-bij-nacht beveelt de voor- of achterhoede en geleidt de vloot in de opgegeven koers; [vroeger moest hij des nachts de vloot in de voorgeschreven orde houden, vandaar de naam].

laagste rang der vlagofficieren, gelijk aan generaal-majoor bij het leger. Naam wordt hieraan toegeschreven, dat onderbevelhebber van een vloot voorheen 's nachts tot taak had uit te kijken naar de gevaren, welke de vloot van de achterzijde bedreigden (Eng. Rear = achter) admiraal.

Men onderscheidt bij de marine: subalterne officieren, hoofdofficieren en opper- of vlagofficieren. Tot de vlagofficieren behooren : admiraal, vice-admiraal en schout-bij-nacht. Zij voeren het bevel over een vloot of een smaldeel. De schout-bij-nacht staat in rang gelijk met generaal-majoor bij het leger. Eertijds had de schout-bij-nacht tot taak,...

Laagste rang van de → vlagofficieren. Zie ook → Onderscheidingsteekenen en → Zeeofficieren. De aanspreektitel is s. Hij staat in rang gelijk met den generaal-majoor van het leger.

De officieren der Kon. Ned. Marine worden onderscheiden in subalterne officieren, hoofdofficieren en opper- of vlag-officieren; deze laatsten zijn admiraal, vice-admiraal en schout-bij-nacht. Zij voeren gewoonlijk het bevel over een vloot, een groter of een kleiner eskader. De schout-bij-nacht is het laagst in rang in deze groep. Zijn vlag is een...

vlagofficier, in rang volgend op den vice-admiraal, eig. de schout, die bij nacht dienst doet, plaatsvervangend schout, hier dus plaatsvervangend officier, welk laatste woord trouwens vroeger ook gebruikt werd voor rechterl. ambtenaren. Verg. verder het art. Schout. Oorspr. is het een algemeenere titel geweest, en dan eenigszins te vergelijken met...

Schout-bij-Nacht - (Eng.: rear-admiral; Fr.: contre-adm.; Duitsch: Konter-Admiral). Titel reeds in 1603 bij een koopvaardijvloot, later (1607—14) bij de oorlogsvloot in gebruik,voor het hoofd van een gedeelte der vloot:. de achterhoede. De onderscheidingsvlag van een S.-b.-N. is een klein Ned. vlaggetje, met in't het rood : 2 witte sterren. Het woo...

SCHOUT-BIJ-NACHT - m. (schouten-bij-nacht, schout-bij-nachts), (zeew.) hoofdofficier bij de marine in rang volgende op den vice-admiraal; de schout-bij-nacht beveelt de voor- of achterhoede en geleidt de vloot in den opgegeven koers ; vroeger moest hij des nachts toezicht over de vloot houden, en vandaar de naam.

Schout-bij-nacht is de laagste rang der vlagofficieren, gelijkstaande met dien van generaal-majoor bij de landmagt. Te voren moest de schout-bij-nacht gedurende den nacht het toezigt houden op de vloot; vandaar de naam. Hij voert zijne vlag aan de bezaanssteng, en kommandeert doorgaans de vóór- of achterhoede eener vloot. — In vroegeren tijd werd e...