betekent, in de meest gebruikelijke zin, een scheik. reactie met zuurstof (O). Deze reactie noemt men een oxydatie.
Behalve O uit de lucht zijn er vele chem. zuurstofverbindingen, waarvan de O onder daarvoor gunstige omstandigheden benut kan worden voor een oxydatie. Zodanige stoffen zijn b.v. salpeterzuur, HNO3,; joodzuur, HJO2; perchloorzuur, HCIO4: waterstofperoxyde, H2O2.,, enz. Onedele metalen als b.v. ijzer, zink, de aardalkalien alkalimetalen reageren met de O uit de atmosfeer onder vorming van oxyden, waarbij het metaal zich met O verbindt, b.v.: Zn + O -> ZnO, zinkoxyde.Bekend is dat bij oxydatie van ijzer aan de lucht roest ontstaal. De witte vorm van fosfor oxydeert zeer gemakkelijk, indien deze met O o flucht in aanraking komt.
Alle verbindingen van een element met O heten oxyden. Van een element zijn vaak meer dan 1 verbinding met O bekend. Zo kent men de volgende verbindingen van stikstof en O: N2O, NO, N203, NO2, N204, N2O5. Water, H20, is het oxidatieproduct van waterstof.
In het dagelijks spraakgebruik spreekt men gewoonlijk niet van o., maar van verbranden in het bijzonder wanneer koolstof of koolstofverbindingen met zuurstof reageren. Hieruit blijkt dat o. gepaard gaat met warmteontwikkeling, die soms samengaat met vuurverschijnselen. Kolen, hout, papier, stro, enz. reageren eerst bij hogere temp. met merkbare snelheid met O onder ontwikkeling van warmte. Ook bij lage temp. vindt deze oxydatie en warmteontwikkeling plaats, maar verloopt dan zo langzaam, dat men het niet merkt. De volledige oxydatie van koolstof leidt tot de vorming van koolzuur, C02, dat ongevaarlijk is. Bij onvolledige verbranding echter ontstaat het zeer giftige koolmonoxyde CO.
Bekend is dat bij de ademhaling door het organisme O wordt opgenomen, die gebruikt wordt voor de verbranding van het opgenomen voedsel. Deze verbranding kan bij lage temp. verlopen door medewerking van enzymen.
Bij de zuivering van afvalwater wordt het organische materiaal, dat het water verontreinigt, door intensieve aanraking met lucht in een oxydatiebed geoxydeerd (z. Afvalwaterreiniging). Men spreekt hier van een biol. zuivering, omdat zij mogelijk gemaakt wordt door de aanwezigheid van micro-organismen, die de organische stof verbranden.
In de scheik. kent men vele ingewikkelde oxydaties waarbij O-overdracht niet of niet direct optreedt. Het element ijzer b.v. kan in verbindingen voorkomen als 2- of als 3-waardig ion. In fcrro-sulfaal, FeSO4, is het 2-waardig, in ferri-sulfaat, Fe2(SO4)3,
3-waardig. Als het ferro-ion, Fe++ , overgaat in het ferri-ion, Fe+++ dan spreekt men hier eveneens van oxydatie. Nu heeft het ferri-ion 1 electron minder dan het ferro-ion. Daarom zegt men, dat oxydatie gepaard gaat met verlies van 1 of meer electronen. Het omgekeerde, elcctronenopname, heet reductie.
Deze oxydatie herkent men dus ook b.v. in reactie, waarbij een metaal oplost in een zuur. In de reactie Zn H2S04 -> ZnSO2 + Hs, gaat het metaal zink over in het positief geladen kation van zink onder verlies van 2 electronen: Zn - 2e -> Zn++. Dit kation zou men dus een oxydaticproduct van het metaal kunnen noemen (vgl. Oxydoreductie).
