Winning van hout en of bijproducten uit de bossen en wat daarmede samenhangt.
Vroeger (nu nog in afgelegen, dun bevolkte streken) vormde vaak de inzameling van 'bijproducten, de voornaamste benutting van het bos; tegenwoordig is voor de meeste bossen de houtexploitatie verreweg het belangrijkste.
De exploitatie begint met het uitzetten van de leegkap of uitkapvlakte, het merken, opmeten en registreren der te vellen bomen; daarna volgt de veiling van de bomen, het opwerken ervan en de stamverdeling; vervolgens komt het uitslepen en het verdere transport en ten slotte de verkoop van het hout. Voorwaarde voor een doelmatige exploitatie is de ontsluiting van het bos door middel van wegen, railbanen, enz.
De veiling kan geschieden met de bijl. met de zaag of met gebruikmaking van beide werktuigen in combinatie. Het vellen met de zaag alleen is in het algemeen slechts mogelijk bij dunne bomen. Deze methode geeft uiteraard het minste houtverlies. Bij dikkere bomen is veiling met bijl en zaag de beste manier om houtverspilling zoveel mogelijk te beperken. Aan de zijde, waarheen de boom moet vallen, wordt dan met de bijl de z.g. val kerf gekapt, waarna de boom aan de tegenovergestelde zijde wordt ingezaagd, totdat hij ten val komt. Het is ook mogelijk de valkerf uitsluitend met de zaag aan te brengen.
Bij de velling zijn, behalve de gewone trekzagen, ook kettingzagen (motorzagen) in gebruik.
Onder opwerken of uitsnoeien wordt verstaan, het ontdoen van de boom (met de bijl) van top en takken, uitstekende noesten en eventueel wortelaanlopen.
De stamverdeling (met de zaag) heeft zowel ten doel het uitslepen en verdere transport te vergemakkelijken, alsook de vorming van zodanige sortimenten, dat bij verkoop de hoogste geldopbrengst verkregen wordt.
Het uitslepen naar verzamelplaatsen in het bos en; of het verdere transport naar de stapelplaats geschiedt met mankracht, met behulp van vee, met glijbanen, door middel van vlotten, met locomobielen en kabels, met tractoren, met kabelbanen, met vrachtauto’s, of met combinaties van deze methoden, al naar gelang de omstandigheden.
De verkoop kan plaats hebben ‘op stam’, waarbij de koper zelf de veiling en het transport op zich neemt (deze wijze van verkoop is veel in Ned. in gebruik), of, na veiling door de bosbezitter, op verzamelplaatsen in het bos of op de stapelplaats. In deze laatste gevallen wordt het hout tevoren gekaveld gesorteerd naar soort, afmetingen en kwaliteit).