Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 09-11-2020

kruisen

betekenis & definitie

(18e eeuw) (homotaal) op de versiertoer gaan; seksueel contact zoeken (meestal in de buurt van urinoirs). Het Engelse woord cruising is afgeleid van het Nederlandse kruysen. Zie ook: kruisbaan*.

• Naast de lolhuyzen was het 'kruysen' (contactleggen) geliefd, met name op de Vijverberg … (Rob Tielman: Homoseksualiteit in Nederland: studie van een emancipatiebeweging. 1982)
• (Arendo Joustra: Homo-erotisch woordenboek. 1988)
• Naarmate men dichter bij het heden komt wordt het tentoonstellingsmateriaal bekender: het werk van het COC en de strijdbaardere pottenen flikkers-actiegroepen uit de jaren 70. Nederland is tegen die tijd een tolerant land geworden waarin bijna alles mag en kan (in de grotere steden tenminste). Desondanks is er op sommige punten toch niet zoveel veranderd: in de 18e eeuw gingen de heren 'kruysen' (op zoek naar seksueel contact) in Amsterdamse kerken, pisbakken of paden langs de Amstel ('de baan' geheten), tegenwoordig bestaan 'de baan' en het 'cruisen' (maar dan op zijn Engels) nog steeds: nog niet iedereen durft het aan, buiten de 'verborgen' circuits te treden. (Nieuwsblad van het Noorden, 01/11/1989)
• Het 'kruysen’ van homoseksuelen brengt gevaren met zich mee, tot en met de dood. (Gert Hekma, Dorelies Kraakman, Willem Melching: Grensgeschillen in de seks. Bijdragen tot een culturele geschiedenis van de seksualiteit. 1990)
• Cruisen heet het in homojargon: het doorkruisen van de stad op zoek naar erotisch contact. Het woord moet oorspronkelijk 17de eeuws Nederlands zijn. De term ging met emigranten mee naar het Amerikaanse Nieuw Amsterdam en in de jaren vijftig namen Amerikaanse toeristen het tot cruisen verbasterde kruisen weer mee terug naar Amsterdam. Iets soortgelijks schijnt trouwens gebeurd te zijn met het Frankfurter worstje: dat is eigenlijk een Weens worstje, door een Weense slager meegenomen naar Frankfurt. Een Weens worstje heet nu Frankfurter, zoals kruisen cruisen heet. Maar dit terzijde. (het Parool, 06/03/1993)