(19e eeuw) (cliché) de doorsnee Nederlandse soldaat.
• De volgende verdienstelijke achets van het leven onzer soldaten te velde, ontleenen wij aan een opstel van Jan Soldaat, geplaatst in de Soer. Courant… (Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië, 02/05/1903)
• Nu mag het bekend geacht worden, dat, waar de Nederlandsche kapitalisten uit Indië hun millioenen halen, er voor Jan de Soldaat uit Insulinde niet veel meer dan de militaire Willemsorde en syphilis te incasseeren valt. (Maurits Dekker: Roodboek. 1933)
• Dat is een meneer Vriesdonck, directeur van de gist-en-spiritus. Een zeldzaamheid, die wat over heeft voor Jan Soldaat. (A. Roothaert: De vlam in de pan. 1942)
• (L. Verhoeff: Jan soldaat in oude prenten. 1969)
• Bob zegt dat hij van het bestaan hiervan nooit geweten heeft. Maar omdat het theehuis heet moet het uit de Hollandse tijd zijn. Het is ook geen plaats waar Jan Soldaat toen kon komen. (Jan Wolkers: De kus. 1977)
• Nu, tegen Zijne Majesteit kan men moeilijk neen zeggen, maar er wordt om zijn vertrek getreurd, ook door Jan Soldaat. (Johan Fabricius: De Java-oorlog van 1825 tot 1830. 1977)
• Smachtend lag Jan Soldaat op het slagveld met een wolkje boven zijn hoofd waarin roze en korenblauw zijn geliefde, benevens zijn dierbare ouders zich aftekenden, en thuis handhaafden ze, in ruil daarvoor, heilig het geloof dat loopgraven tot de rand waren gevuld met viooltjes en eau de la reine. (Gerrit Komrij: Papieren tijgers. 1980, vierde druk)
• Ze wilden alles weten, niet alleen van de officieren, maar ook van Jan Soldaat, die tot zijn nek in de modder had gezeten met niet meer overzicht dan zijn eigen frontsector. (Dirk Ayelt Kooiman: Montyn. 1982)
• En als hij een gewone Jan Soldaat is geweest, zoals jij beweert, dan kan me dat niets schelen. (A. F. Th. Van der Heijden: De gevarendriehoek. 1995)
• Oorlogen door de eeuwen heen, politiek strategische beschouwingen van de hoge heren met alle gevolgen van dien, die op het hoofd van Jan Soldaat neerkomen, want een ieder verdedigt met opgelegde moed zijn eigen lieve vaderland, nietwaar? (Catalijn Claes: Neem mij zoals ik ben. 2012)
• Op onvaderlands openhartige wijze verhaalde hij– ook tijdens een maaltijd over de syfilislijders onder Jan Soldaat die hij in Indië in rijen had te behandelen. (F.B. Hotz: Een dubbel incident. 2013)
• Dus jij draagt Jan Soldaat geen kwaad hart toe. (Catalijn Claes: De weg die wij gaan. 2015)
• De jongens die op dit moment moeten meedoen aan de actie, treffen het niet, elke dag regenachtig weer, dus een grote drekboel. Maar Jan Soldaat redt zich wel. (Hylke Speerstra: Op klompen door de dessa. Indiëgangers vertellen. 2015)
