Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 09-04-2022

geniaal

betekenis & definitie

(2008) (jeugd) geweldig, leuk, tof. 'Een geniale jas'. Mogelijk via de Franse jeugdtaal, waar 'génial' al jaren 'te gek' betekent.

• Geniaal. Je hoort het steeds vaker en dan vooral gebruikt door jongeren. Die vinden zowat alles geniaal. Een twintigjarige bron vertelt wat haar zo aantrekt aan het woord. Het is vooral de manier waarop je het kunt uitspreken. Met de klemtoon op de eerste lettergreep en dan lekker lang rekken: geeeeniaal! Zij en haar leeftijdgenoten gebruiken het vooral als reactie op een grappig verhaal. Je ziet het woord ook vaak verschijnen als lovende respons op bijvoorbeeld een videoclipje. Geniaal betekent eigenlijk iets anders. Volgens Van Dale: buitengewoon begaafd, met genie begaafd, briljant, slim, razend origineel. Die man was geniaal, hoor je wel eens zeggen over iemand als Wolfgang Amadeus Mozart of Isaac Newton. Het is vaak de omschrijving van een uitzonderlijke eigenschap, die veelal op intellectueel gebied ligt. Je zegt eerder: een geniale wetenschapper dan: een geniale vuilnisman. Maar op die manier wordt het dus tegenwoordig niet gebruikt door de jeugd. Oude mensen zeggen nog: een geniaal idee. Jonge mensen zeggen: een geniale jas. Het leuke van de opkomst van dit woord is dat we nu voor de verandering eens niet te maken hebben met zo’n uitgekauwd anglicisme, maar met een heus gallicisme. In Frankrijk vinden ze zowat alles génial . Je slaagt voor je examen? ‘ Elle a réussi à ses examens. C’est génial!’ Een Canadees verzekeringsbedrijf heeft als leus: La prévention – c’est génial! Daar betekent het tof, gaaf, geweldig. Zoiets als… cool. (Elsevier, 21/05/2012)
• Het is dan ook vooral jeugdtaal waarin geniaal (met accent op de eerste lettergreep) wordt gebruikt in de betekenis 'prachtig'. Dat gebeurt al een jaar of vijf, want geniaal is de eigentijdse pendant van wat te gek, gaaf, super, tof, wijs, wreed, cool, übercool, gers en werelds ooit waren. Waar het vandaan komt, is onbekend. Misschien is dit modewoord via Belgische jongerentaal uit het Frans overgenomen, want daarin betekent génial al jaren 'te gek'. Marketeers hebben vaak een goed gevoel voor zulke taaltrends en spelen daar vervolgens handig op in door jassen, tassen en fietsen voor tieners aan te prijzen als geniale jassen, tassen en fietsen. In het afgelopen winterseizoen werd geniaal diverse keren zo gebruikt in webshops. (Trouw, 30/03/2013)