Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 04-01-2023

de Kaap niet halen

betekenis & definitie

1) (19e eeuw) (zeem.) niet meer genezen. Voor meer uitleg: zie citaten.

• Hy zal de kaap niet halen. Door de Kaap wordt in dit Spreekwoord de Kaap de Goede Hoop verstaan. Zij is, als het ware, de sleutel van de vaart op de Oost-Indien en voor de Oost-Indische schepen, die hier gewoonlijk ververschingen plagten intenemen, van groot belang. Men ziet te scheep zijne aankomst aldaar, met groot verlangen te gemoet. Ongelukkig derhalve, wanneer het schip te wrak of de zeeman te krank is, om de kaap aan te doen, en daarom zegt men van iemand, die zijn doel niet zal bereiken of ook wel van zijne ziekte niet opkomen: hy zal de kaap niet halen. (J.P. Sprenger van Eijk: Handleiding tot de kennis van onze vaderlandsche spreekwoorden en spreekwoordelijke zegswijzen, bijzonder van De Scheepvaart en het Scheepsleven ontleend. 1835)
• (P.J. Harrebomée: Spreekwoordenboek der Nederlandsche taal. 1858-1862)
• Hij zal de Kaap niet halen. Hij zal niet genezen. Kaap hier gebruikt als afkorting van Kaap De Goede Hoop, waar zieke schepelingen aan het verversingsstation aan wal gezet werden. (F. Kerdijk: Alles wel aan boord. Spreekwoorden en zegswijzen ontleend aan het Nederlandse zeewezen. Derde herziene druk. 1946)

2) (2002) (Rotterdam) (in de uitdrukking: de kaap niet meer kunnen halen) (euf.) zichzelf bevredigen.

• (M.A. van den Broek: Erotisch spreekwoordenboek. 2002)
• (Frits Bom: De havenman. Rotterdams voor gevorderden. 2011)