Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 09-04-2023

dat is het hele eieren eten

betekenis & definitie

(17e eeuw) (inf.) daar komt het op neer; dat is de eigenlijke bedoeling. ‘Dat is het eiereten niet’: daar gaat het niet om; dat is de echte reden niet. Gezegd wanneer iemand de ware toedracht verzwijgt. Het WNT citeert o.a. G.C. van Santen (Lichte Wigger. 1617): “D. Banckeroetiers … die door quae fortuin achter uit raken, Dats' wat anders, die sijn te beclaghen. C. K' wedd' dat sy allegaer soo segghen souwen, dat men 't haer ging vraghen. … Sy leyen de lui een buitenwegje om, dats' maer een dexsel op een asijns-kan, Sy lieghen datse swart worden. t' is dat eijer eten niet.” Of er verwantschap bestaat met het gebruik om op Pasen veel eieren te eten, is lang niet zeker. Een verband is er ook niet met de uitdrukking 'het van eiers maken': het te bont maken.

• Die gedegen voorbereiding is het halve werk en het hele eieren eten. (Tijdschrift, Volume 90. Door de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij. 1871)
• Hij is niet zo kwaad, maar hij mot nog wat wenn'n met fatsoenlijke mens'n om te spring'n. Da's 't hele eiern et’n. (Piet Bakker: Vrouw aan boord. 1938)
• Een paar keer in de week komen de poeliers uit de stad of de vrachtrijder om ze op te halen en kunnen de mensen smullen van hun eendenboutje. Da’s nou het hele eieren-eten van de eendenkooi, snap je? (Wim Broos: Henks kooivakantie. 1947)
• Want weet je wat het is: als je, zoals hij, te Kniesoord woont, en je bent véél in Parijs en in Italië en in Egypte, dan valt het wonen op zo'n negorij bliksems best mee... dat is het hele eieren eten. (G. Colmjon: De blauwe wereld. 1940)
• Reeds in 1946 was hij tot de conclusie gekomen dat het zaak was tijdens de training van de midden- en lange afstandlopers de alhleten aan te leren de vermoeidheidsphase die in de wedstrijd voorkomt, te overwinnen. Dit aan te leren en de sprintjes uit te breiden was het hele eieren eten, maar vergde een massa arbeid. (Athletiekwereld; officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Athletie Unie, 21/05/1955)
• ‘Schei uit,’ zei Michel, ‘die verlakkerij van je broer. Hoe durft zo'n vent - maar hij heeft de brutaliteit van zijn goede uiterlijk, dat is het hele eieren eten.’ (Elisabeth Zernike: Het harde paradijs. 1964)
• ‘Je moet lezingen houden, jongen,’ ging ik voort, ‘dat is het hele eieren eten.’ (Gerard Reve: Nader tot u. 1966)
• De smid ziet er in zijn nachthemd uit als een spook en steekt zijn met meel witgemaakte smoel op uit de haverkist. Dat is het hele eieren-eten. Er is geen filosofie of diepzinnige moraal, er is niets modems of ‘eeuwig-actueels’. (H.A. Gomperts: De eend op zolder. 1970)
• Ze wilde een reden hebben om weg te komen, dat is het hele eieren eten. (Jan Mens: Griet Mansarde. 1972)
• Dat kind is veel te intelligent om dat te denken. Ze begrijpt best dat ze Jezus moet liefhebben en dat is het hele eiereneten. (Annie M.G. Schmidt: Wat ik nog weet. 1992)
• Ze wilde niets meer zien of horen. De crèche deed haar beseffen wat een zonderling ze was. En het hele eiereneten was dat ze zich alleen als zonderling 'prettig' voelde… (Lulu Wang: Het tedere kind. 1999)
• Maar ze vónd zichzelf geen hoer ­ dat was juist het hele eiereneten. (Lulu Wang: Seringendroom. 2001)
• Uiteraard, 'rouw" rijmt in de rapte op 'flauw', maar dat is precies het hele eiereneten als het om rijmen gaat: het is niet omdat het rijmt dat het ook goed is. (Het Belang van Limburg, 02/07/2005)
• Correct couperen, dat is het hele eiereten. (Tom Lanoye: Het derde huwelijk. 2006)
• Jullie hebben het niet makkelijk gehad, dat is het hele eiereneten. (Alex Boogers: Het sterkste meisje ter wereld. 2007)
• Als de schippers zich nú niet gaan verenigen, mogen ze in de toekomst nooit meer klagen. Dan moet de overheid niets meer voor ze doen en tot de conclusie komen dat ze krokodillentranen huilen. Dat is het hele eiereneten: ze moeten zich organiseren. Anders zal de crisis telkens terugkomen. (De Volkskrant, 05/11/2010)
• (Stella Bergsma & Sylvia Witteman: Van lichtekooi en zwiepkanarie. 2019) p. 58
• Als een productiehuis je vraagt in zalmroze lingerie en op één been de horlepiep te dansen, weiger je toch ook niet? Want dat is inderdaad het hele -eiereneten: de professor meent klaarblijkelijk dat hij nooit nee mag zeggen. (De Standaard, 30/01/2021)