Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 11-08-2023

checken

betekenis & definitie

1) (1951 maar ca. 1960+ als jeugd) bekijken; kijken (naar). 'Check you' betekent dan weer: ik zie je, ik spreek je. Zie ook: check me dan; ik check je.

• En wie alleen is 'checkt' een van de anderen. Dat is ook een afscheidsgroet, vergelijkbaar met 'siesje': " Ik check je." Met een beetje mazzel 'check' je op zo'n avond, 'een wijf (betekenis: een wijf 'scoren', of 'wegpoetsen'), behalve natuurlijk als het een 'omgebouwde kerel' is. Auf tutti! (de Volkskrant, 14/10/1989, over Haarlemse jongeren die in Amsterdam studeren)
• De tieners van de jaren '90 hebben zo langzamerhand een eigen stijl en een eigen taaltje ontwikkeld, waar ouderen (als het goed is) echt geen pepernoot van snappen. Een gesprek tussen twee jongens kan bijvoorbeeld zo gaan: 'He, deus!' 'Ha, simpele.'
'Wie ga jij vanavond checken?'
'Checken? Je bent toch geen mietje? Gedamd moet er worden.' (Algemeen Dagblad, 27/09/1994)
• (Frank Bierens & Mo Veld: Gigataal. Stijlwoordenboek voor het nieuwe millenium. 1999)
• Check die bakra ('Moet je die Nederlander eens zien') (Peter Burger & Jaap de Jong: Taalboek van de eeuw. 1999)
• Goede tweede in het Damsko-Nederlands is het Engels met onder andere: checken (kijken), chick (meisje), cashflow en do (geld), dress-en (je netjes kleden), cool, chill-en (zich ontspannen), sweetie ass (lekker kontje), evil, space-en (onzin uitkramen), play-en en pass-en (geven). (Ons Erfdeel. Jaargang 43. 2000)
• Checken, kijken, bekijken. (Jan Berns m.m.v. Jolanda van den Braak: Taal in stad en land. Amsterdams. 2002)
• De officiële release met bijbehorende videoclip komt in september uit, maar je kunt de track nu al checken op radiozender Lijn 5. (Spunk, 14/08/2007)
• Check hoe hij dadelijk die oma afmaakt met een schep. Klassieke scène. (Henk van Straten: Kleine stinkerd. 2008)
• ‘Hé, jongens!’ riep hij. ‘Check die auto.’ (Alex Boogers: Wanneer de mieren schreeuwen. 2013)
• Check die afgepeigerde gezichten – niemand is zo oud als-ie lijkt. (Auke Hulst: Slaap zacht, Johnny Idaho. 2015)
• Jij krijgt die met die abnormaal lange benen. Ze blijven groeien. Shit! Gast, die is eng. Check die benen? (Raymond Pouw: Ibiza, en het verrotte leven van een jetset wannabe. 2015)
• Volgens een informatiebord dat aan de reling hangt, zwemmen er in de sloot snoeken en brasems. Floyd heeft ze al gespot: ‘Check daar, die blacka boy!’ (Yasmina Aboutaleb: Dit maak je nooit meer mee. 2016)
• Op de achtergrond: ‘Joh, check dit, mama lijkt hier wel een sumoworstelaar, ze heeft de andere kinderen uit haar klas opgegeten.’ (Yvanka van der Zwaan & Mieke Kosters: Wine-up. Het fantastische rotleven van Caro, Anna & Esmee. 2016)
• ‘Wajoow, check hem! Hij is echt gek!’ riep ik. (Khalid Boudou: Pizzamaffia slaat door. 2019)

2) (2000+) (straattaal) iemand negeren, niet zien staan; ontmoeten, verwachten: ‘ik check je daar’ (op dat feest).

• (Renata de Bies: Prisma Woordenboek Surinaams Nederlands. 2009)