heeft als oorlogsmiddel vooral bekendheid gekregen in Wereldoorlog II. De oorsprong van de benaming vindt men in de Spaanse Burgeroorlog.
Generaal Franco rukte tegen Madrid op met vier colonnes, terwijl een vijfde colonne van gelijkgestemde landgenoten zich in Madrid vormde om van binnenuit de weerstand van de verdediging der stad te ondergraven. De naam is betrekkelijk nieuw, doch de handeling die er door wordt aangeduid, is reeds lang bekend.Lit.: L. de Jong, De Duitse vijfde colonne in de Tweede Wereldoorlog, diss. (Amsterdam 1953).
