is een psycho-pathologisch toestandsbeeld beschreven door de Duitse psychiater Ganser, dat vooral bij gevangenen werd waargenomen. In deze toestand is het bewustzijn gestoord (schemertoestand).
De zieke „speelt”, dat hij geestesziek is. Hij doet dit op de wijze zoals „men” zich het krankzinnig-zijn voorstelt, — een wijze, die in werkelijkheid niet voorkomt —, door alles juist anders te doen of te denken dan van de normale verwacht wordt, door op vragen een gemaakt kinderlijk of „dwaas” antwoord te geven, (bijv. hoe oud bent U ?: nul jaar). Meestal schuilt achter dit alles de wens voor geestesziek en op grond daarvan ontoerekeningsvatbaar te worden gehouden.Het syndroom van Ganser wordt behalve bij gedetineerden ook bij hysterische en psychopathische persoonlijkheden waargenomen, wanneer deze in situaties zijn gekomen, die zij niet kunnen verwerken. Een enkele maal komt het syndroom bij schizophrenie voor. Ofschoon in dit toestandsbeeld zonder twijfel duidelijk kenmerken van onechtheid worden gevonden, mag men de toestand toch niet als het gevolg van bewuste simulatie beschouwen. Soms schijnt het of de toestand in het geheel „gespeeld” wordt — soms is dit werkelijk zo — spoedig echter verliest de zieke zijn controle en macht over zijn uitingen en wordt de toestand werkelijk ziekelijk.
De verwardheid en onrust kunnen ten slotte zo groot worden, dat er gevaar voor het leven dreigt.
PROF. DR H. C. RÜMKE.
