noemt men die gedeelten van een rivier, waar door vernauwing of door plaatselijke ondiepten het dwarsprofiel van de rivierbedding wordt verkleind, zodat het plaatselijk minder vlot afstromende water wordt opgestuwd, zodat vooral het water aan de oppervlakte sneller afvloeit. Ook wanneer na een harde drempel, overigens zonder profielvernauwing, het lengteprofiel daar beneden een sterk verhang vertoont, zal een stroomversnelling (of stroomsnelte) ontstaan.
Is deze verhang-knik zeer groot, dan gaat de stroomversnelling over in een cataract-, is de sprong steil en hoog, dan ontstaat er een zekere discontinuïteit in de waterstroom, en ontstaat er een waterval.Een stroomversnelling kan reeds dermate hinderlijk zijn voor de scheepvaart, dat men goed doet naast de stroombedding een scheepvaartkanaal te graven, meestal met schutsluis. In dit geval zal men in de regel de hindernis in de bedding tot een kunstmatige stuw uitbouwen (of daar door vervangen), waarmede een constant stuwpeil daarboven wordt verkregen en de afvloeiingshoeveelheid willekeurig te regelen is. Ten slotte zal bij dergelijke opstuwing gewoonlijk de waterkracht worden benut, nl. door het bouwen van een waterkrachtcentrale. In verreweg de meeste gevallen worden tegenwoordig stroomversnellingsgedeelten in rivieren en riviertjes, waar nimmer van scheepvaart sprake was, benut voor de bouw van zulke waterkrachtcentrales.
