is een vaart in de provincie Groningen, werd van 1766-1797 van het Wildervankster Oosterdiep uitgegraven en sedert 1817 doorgetrokken tot Ter Apel, dat in 1858 werd bereikt, en in 1875 aangesloten aan het Émmercompascumer kanaal. In eerste instantie diende het voor de turfafvoer uit de successievelijk daarop aangesloten Drentse en Groningse monden.
Aan het Stadskanaal ontstonden o.m. de plaatsen Stadskanaal (in de gemeente Onstwedde en Wildervank), dat (1952) in totaal 10000 inw. telt, Musselkanaal (7000 inw.) en Terapelkanaal (gem. Vlagtwedde) met 2500 inw.
