(Pater noster; oratio dominica: Gebed des Heren) is de naam van het gebed, dat Christus zijn discipelen leerde (Mt. 6 : 9-13. Lc. 11 : 2-4).
De korte vorm bij Lucas omvat de beden 1, 2, 4, 5, 6. Evenals Paulus (Rom. 8:15, Gal. 4 : 6) heeft Lucas „abba” = vader of mijn vader en dat zonder „die in de hemelen zijt”. Overigens is er ook stijlverschil: „eiken dag” (Lc. 11:3) tegenover „heden” (Mt. 6 : 11), zoals dat ook voorkomt in de oudste gebeden der Synagoge. De „lofprijzing” (,hoda’a) aan ’t slot en het „amen” der gemeente herinneren aan Joods liturgisch gebruik. Deze doxologie echter (Mt. 6 : 13) komt niet voor in onze oudste handschriften en schrijvers, behalve Didachè 8 : 5. Waar de doxologie voorkomt — ook in de Did., cc. — vertonen zich afwijkingen in de tekstoverlevering. Blijkbaar is dit vers uit de traditie van het kerkelijk leven later in de tekst gekomen.Het liturgisch gebruik van het Onze Vader, dat door héél de Christenheid gebeden wordt, is bij de herleving van het liturgisch besef in verscheiden
Kerken een zaak van studie en verschil van aan te bevelen practijk geworden. Om het onnadenkend misbruik heeft men dit gebed wel eens de „martelaar” onder de gebeden genoemd.
