Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

NEUTRALISATIE

betekenis & definitie

term uit de phonologie, is de naam voor het verschijnsel, dat een taal in bepaalde posities geen onderscheid kent tussen twee phonemen die in andere posities wel onderscheiden worden. In het Nederlands bijvoorbeeld vallen aan het eind van een woord de correlatief met elkaar verbonden stemhebbende en stemloze medeklinkers samen, hoewel ze in andere posities onderscheiden worden.

Vergelijk: lansen : ganzen met lans : gans. Aan het eind van een Nederlands woord kunnen s en z niet tegenover elkaar staan: de oppositie wordt er geneutraliseerd tot het zgn. archiphoneem s. Ook binnen in het woord vindt men neutralisatieverschijnselen: ont-fangen (geschreven ontvangen), op-sien (geschreven opzien)-, vóór t, p, k, s, f, ch spreekt men altijd een s, nooit een z (last, gesp enz.).

< >