is een half-bolvormige bak, waarin men door middel van een knotsvormige stamper stoffen tot poeder fijn kan wrijven. Mortieren zijn in de regel van porselein, zij zijn van binnen verglaasd of onverglaasd en worden veelal in apotheken gebruikt.
Bij scheikundige analyses maakt men wel gebruik van een mortier van agaat voor het fijn wrijven van zeer harde stoffen. Grotere mortieren, waaraan men de naam vijzels geeft, zijn gemaakt van ijzer, brons, koper of marmer. Hierin worden de te verdelen stoffen gestampt, waarbij men dikwijls van mechanische inrichtingen voor het in beweging brengen van de stamper gebruikmaakt. De vijzel is thans veelal ook in het kleine bedrijf door poedermolens vervangen.
