(clysma) noemt men de bewerking, waarbij vloeibare stoffen via de aarsopening (anus) in de darm worden gebracht. Het wordt voor uiteenlopende doeleinden toegepast.
Met lauw water of glycerine kan defaecatie worden opgewekt; met een bariumclysma wordt de darm zichtbaar gemaakt op Röntgenfoto’s; ook kunnen geneesmiddelen worden toegediend, daar de bloedvaten in de wand van de endeldarm ze resorberen, bijv. chloralhydraat bij stuipen en avertine als narcoticum. Soms worden grote hoeveelheden vocht druppelsgewijs langs deze weg gegeven aan patiënten, die veel vocht hebben verloren of die niet mogen drinken; dit veroorzaakt echter niet zelden na enige dagen een pijnlijke irritatie.
