waren de beide vormen, waarin de verhouding tussen de Nederlandsch-Indische Regering en de Zelfbesturende Landschappen geregeld kon zijn. Het oudst was het lange contract, waarin uitvoerige regelingen werden getroffen voor de bevoegdheden en verplichtingen van beide partijen (z contracten met inlandse vorsten en volken).
De korte verklaring werd het eerst gebezigd in 1898 in Atjèh en heeft zich sedertdien ontwikkeld tot de algemeen gebruikelijke wijze, om de betrekkingen tussen Gouvernement en Zelfbestuur te regelen. Zij hield drieërlei in: 1. de erkenning door de Zelfbestuurder, dat het Landschap deel uitmaakte van Ned.-Indië en derhalve onder Nederlandse heerschappij stond;
2. de belofte, dat hij zich in generlei staatkundige aanraking met vreemde mogendheden zou stellen;
3. de belofte, dat hij alle regelingen en bevelen, door het Gouvernement te geven met betrekking tot het Landschap, zou nakomen.
Lit.: Ph. Kleintjes, Staatsinstellingen van Ned.-Indië 2 dln (6de dr. Amsterdam 1932—1933); H. J. Spit, De Indische zelfbesturende landschappen, diss. Leiden (1911).
