is een door twee Deense ingenieurs ontdekt effect. Legt men bijv. op een stuk marmer een koperen plaat en beplakt men het marmer aan de onderzijde met bladtin, dan kan men na aanleggen van een electrische spanning het marmerblok aan de koperen plaat optillen.
De verklaring is de volgende. Het marmer is min of meer ruw en steunt het koper slechts door middel van een aantal puntjes. Hierdoor is er een grote overgangsweerstand tussen marmer en koper. De electrische spanning is daarom samengedrongen in de grenslaag. Tussen koper en de lagere stukken van het bovenoppervlak van het marmer bestaat zo een flink spanningsverschil, dat wegens de korte afstand grote electrostatische krachten meebrengt. Het marmer kan door andere halfgeleiders vervangen worden.
Zo is het bijv. voldoende twee koperplaten op elkaar te leggen waarvan één met een laagje zaponlak bedekt is. Wegens allerlei storende invloeden (o.a. vocht) heeft men geen industriële toepassingen van het effect kunnen maken.
