Duits natuurkundige, grondlegger der technologie als wetenschap (Hoya 4 Juni 1739 - Göttingen 3 Febr. 1811), doceerde van 1763-1765 aan de Duits-Lutherse school te St Petersburg, reisde vervolgens in Scandinavië en begon in 1766 te Göttingen colleges te geven in kunst en wetenschappen, welke leerstoel hij in 1770 verwisselde voor die in economie. Hemstond de idee voor de geest, een volledige technische geschiedenis der kunsten en wetenschappen op te bouwen, en hij kan beschouwd worden als de vader der moderne technologische wetenschap.
Zijn standaardwerk is Beiträge zur Geschichte der Erfindungen (1780-1805, 5 Bde); daarnaast schreef hij Entwurf einer allgemeinen Technologie (1806) — het woord technologie was door hem zelf het eerst gebruikt in 1777 —, Vorbereitung zur Warenkunde (i795-1800, 2 Bde) en Beiträge zur Ökonomie, Technologie, Polizei- und Kameralwissenschaft (1777— 1791, 12 Bde). Ook het woord Warenkunde (warenkennis) is van zijn vinding.Lit.: Exner, Joh. B., der Begründer der technol. Wissenschaften (Wien 1878).
