of Esjnoenna was een oude Sumerische stad, gelegen ten O. van Baghdad op de plaats van Tell-Asmar. De bloeitijd valt in de periode tussen 3000-2000 v. Chr.; de latere naam luidde Toepliasj. De plaats is belangrijk terwille van de opgravingen, die hier en op de naburige puinheuvel Chafadji of Khafāje (en daarna ook op de heuvels Ishchali en Teil Agrab) van 1931-1936 in het werk zijn gesteld door het „Oriental Institute” der universiteit te Chicago, onder leiding van den Nederlander H.
Frankfort. Assyriologisch medewerker was Th. Jacobsen. Voor nadere bijzonderheden over de opgravingen in deze belangwekkende streek bij de rivier Diyâla (een bijrivier van de Tigris) zie het artikel Khafāje. Vooral het beeldhouwwerk uit de eerste helft van het derde millennium v. Chr. is van betekenis.PROF. DR F. M. TH. BÖHL
Lit.: H. Frankfort c.s. in: Oriental Inst. Communications No. 13-20; Idem, Sculpture of the Third Millenium B. C. from Teil Asmar and Khafājah (Chicago 1939); Idem, More Sculptures from the Diyâla Region (Chicago 1943); P Delougaz en S. Lloyd, Pre-Sargonid Temples in the Diyâla Region (Chicago 1942); H. Frankfort, S.
Lloyd en Th. Jacobsen, The Gimilsin Temple and the Palace of the Rulers at Teil Asmar (Chicago 1940). Vgl. ook: A. Parrot, Archéologie mésopotamienne, I (Paris 1946), blz. 369 vlg.
