hoogheemraadschap, omvat in het algemeen de polders en droogmakerijen, uitslaande op de Amstellandsboezem. Het strekt zich uit van Rijnland en Woerden tot de landen, afwaterende op de Vechtboezem en van de Zuiderzee tot aan Woerden en het waterschap Spenger.
De polders Spenger, Kockengen. de Harmelerwaard en Byleveldt, welke wèl op de Amstellandsboezem lozen, worden, evenmin als Amsterdam, tot het hoogheemraadschap gerekend; daarentegen behoren er wel toe het Westpoldertje Nieuwveen, dat op Rijnlands boezem uitslaat en enige andere landen nabij de Overtoom. De polders ten N. van de Rijn hebben een zomerpeil van 1,20-2,04 m + A.P. Al deze gronden zijn omgeven door een waterkerende ring, bestaande uit kaden, dijken en sluizen, welke verschillende namen dragen.De boezem van Amstelland wordt gevormd door de Amstel, de Drecht, de Kromme Mijdrecht, de Angstel, het Abcoudermeer, de Holendrecht en de Bullewijk, de Oude en Rijke Waver, de Winkel, het Gein, het Smal Weesp, de Gaasp, de Weesper- en Muider Trekvaarten, de Diemen, het Nieuwe Diep, de ringsloten van de Bijlmer- en Diemermeerpolders en een deel van Amsterdams Singelgracht. De grootte van deze boezem bedraagt 600 ha, die van de polders, welke er op lozen, 30 000 ha. De boezem ontlast zich te Amsterdam door de Amstelsluis, de Weteringsluis en nog een sluisje op het stadswater en verder door de Ilpenslotersluis en de Diemerdammersluis op het IJselmeer.
Amstellandsboezem staat in verbinding met de Vechtboezem door schutsluizen te Muiden, Weesp en Nieuwersluis; met die van de Heycop door schutsluizen aan de Joostendam en aan de Heldam; met die van Woerden door de schutsluis bij Harmelen en het Woerdens Verlaat. De Amstelsluis bij het Huis ten Drecht en de schutsluis aan de Overtoom brengen de verbinding tot stand met Rijnlands boezem; die met het stadswater van Amsterdam werden hierboven reeds genoemd.
Het bestuur van het hoogheemraadschap is opgedragen aan een dijkgraaf en 4 hoogheemraden, allen als dagelijks bestuur door de Koningin te benoemen; verder aan 10 hoofdingelanden, gekozen door stemgerechtigde ingelanden (grondbezitters).
