Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Xanthium L.

betekenis & definitie

Xantium L. is de naam van een plantengeslacht uit de familie der Ambrosiaceën (volgens anderen uit die der Compositae). Het omvat éénjarige of overblijvende gewassen en is schier in alle werelddeelen te vinden. Het onderscheidt zich door enkelvoudige hoofdjes met mannelijke of vrouwelijke bloemen. Het mannelijk hoofdje is veelbladig en het vrouwelijk hoofdje voorzien van een eirond omwindsel, welks blaadjes met de randen over elkander liggen en tot een zaaddoosachtig, tweebloemig hulsel vergroeid zijn, welks oppervlakte bezet is met doornen en uitloopt in twee snavels.

In rijpen toestand is dit houtig en bevat twee kamertjes, elk met eene dopvrucht. Van de soorten noemen wij X. strumarium L., 15 tot 60 Ned. duim hoog, met een vertakten, kortharigen stengel, afwisselende, hartvormige, drielobbige, getande bladeren, bolvormige, eindstandige mannelijke en daaronder aarvormige vrouwelijke bloemhoofdjes en gele bloemen, die tot het bereiden van verwstof dienen. X. macrocarpum Dec., in het zuiden van Europa, doch ook in Limburg groeijende, werd door de Romeinen gebezigd, om aan het haar eene blonde kleur te geven. De doornen der vruchten, bij de voorgaande soort regt, zijn bij deze ter halve hoogte gekromd en aan den top eenigzins spiraalsgewijs gebogen. X. spinosum L., heeft driedeelige doornen aan de drielobbige, zelden onverdeelde, van onder wit-viltige bladeren. Deze plant is afkomstig uit het zuiden van Rusland en werd vandaar in 1828 naar Walachije en voorts naar Hongarije overgebragt en tegelijk met de wol zelfs tot aan Hamburg verspreid.