Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Turgot

betekenis & definitie

Onder dezen naam vermelden wij:

Anne Robert Jacques, baron de l’Aulne de Turgot, een Fransch staatsman, geboren te Parijs den 10den Mei 1727. Hij studeerde in de godgeleerdheid en werd in 1749 prior der Sorbonne, maar legde in 1751 deze betrekking neder en bepaalde zich bij de studie der regtsgeleerdheid en staatswetenschap. Reeds in 1752 was hij substituut van den procureur-generaal, werd vervolgens Parlementsraad, in 1753 requestmeester, en zag zich daarna benoemd tot lid der Koninklijke Kamer (Chambre royale). Als zoodaning legde hij zich vooral toe op de staathuishoudkunde en werd een aanhanger van de beginselen der physiocratische school van Quesnay. Van 1761 tot 1773 was hij intendant van Limoges, vestigde er hoofdzakelijk zijne aandacht op de opheffing der lasten en de opbeuring en ontwikkeling der lagere volksklassen, op de stichting van instellingen van weldadigheid, op den aanleg van kanalen en wegen, en op de bevordering van landbouw, en Lodewijk XVI benoemde hem kort na zijne troonsbeklimming tot controleur-generaal van Financiën (eigenlijk minister van financiën). De hervormingsplannen van Turgot, door dezen in zijn vermaarden brief aan den Koning uitééngezet, behelsden reeds alles, wat later door de Omwenteling is tot stand gebragt, namelijk decentralisatie en zelfbestuur, wijziging der belastingen en afschaffing der heerendiensten, maar waren onaangenaam aan allen, die daarbij hunne voorregten zagen verdwijnen.

Toen Turgot in 1775 verlof gaf, om op vastendagen vleesch te verkoopen, betichtte de geestelijkheid hem van pogingen om de godsdienst te vernietigen, en toen er ten gevolge van een misgewas duurte ontstond, welke Turgot had willen voorkomen door den binnenlandschen graanhandel in Frankrijk vrij te verklaren, schoof men de schuld van den hongersnood op dien maatregel van den Minister. Er ontstond een oproer (meel-opstand, guerre des farines), dat door de bevoorregte standen werd bevorderd. Van alle plannen van Turgot, hoewel belangrijke verbeteringen en besparingen belovende, kwamen slechts weinige ten uit voer, en de Koning zag zich door het algemeen verzet der bevoorregte standen tegen de nieuwe edicten van Turgot genoodzaakt, dien minister in Mei 1776 te ontslaan. Turgot wijdde zich daarop aan wetenschappelijken arbeid en overleed te Parijs den 8sten Maart 1781. Zijne „Oeuvres” zijn in 1808—1811 door Dupont de Nemours in 9 en in 1844 door Daire in 2 deelen in het licht gezonden.

Louis Félix Etienne, markies de Turgot, desgelijks een Fransch staatsman en geboren den 26sten September 1796. Hij ontving zijne opleiding op de militaire school te St. Cyr en trad daarop in dienst bij de kavallerie, nam echter in 1830 zijn ontslag, werd in 1842 pair van Frankrijk en voegde zich bij de conservatieve partij. Na de Februarij-omwenteling koos hij de zijde van Lodewijk Napoleon, was van 26 October 1851 tot 29 Juiy 1852 minister van Buitenlandsche Zaken, werd daarop senator, vertrok in Maart 1853 als gezant naar Madrid en in December 1858 naar Bern, en overleed te Versailles den 1sten October 1866.

< >