Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Stijl

betekenis & definitie

Stijl is de figuurlijke naam van schrijftrant. De ouden noemden stilus, waarvan ons woord stijl afkomstig is, eene schrijfstift, aan het eene uiteinde scherp, zoodat men er letters mede schrijven kon op met was bedekte tafeltjes, en aan het andere voorzien van een plat schopje, waarmede men het geschrevene kon uitwisschen. Vandaar het stylum vertere (het omkeeren van den stijl), dat bij de Ouden hetzelfde beteekende als het beschaven van een opstel. De stijl is de wijze, waarop men een onderwerp behandelt en zijne denkbeelden daarover mededeelt.

Hij is alzoo niet enkel afhankelijk van den aard van het onderwerp, maar ook van het karakter en de beschaving van den schrijver. Ieder mensch heeft alzoo zijn eigenaardigen stijl; dat was de bedoeling van Buffon, toen hij verzekerde: „De stijl is de mensch (le style c’est l’homme)”. Het eerste vereischte van een goeden stijl is duidelijkheid en helderheid; hij dient zich dus te onderscheiden door zuiverheid van taal, namelijk door uitsluiting van alle woorden, die op het gebied der taal nog van het burgerregt verstoken zijn, — voorts door het in acht nemen van de wetten der spraakkunst, alsmede door juistheid, daarin bestaande, dat men voor ieder denkbeeld de meest gepaste woorden kiest en alle overtollige gezegden vermijdt. Men heeft voorts verschillende soorten van stijl, bijv. een wijsgeerigen, onderwijzenden, oratorischen, historischen, kanselarij- en briefstijl, — en in de poëzij een epischen, lyrischen en dramatischen stijl. — Op het gebied der kunst noemt men stijl het idéé van schoonheid, dat men bij een volk of bij eene bepaalde school aantreft, of ook wel de eigenaardige manier van den kunstenaar. — De stijl is ook een gedeelte van den Stamper (zie aldaar). — Eindelijk geeft men aan de tijdrekening ook wel den naam van stijl, zoodat men spreekt van den Juliaanschen of ouden, thans in Rusland nog gebruikelijken stijl en van den Gregoriaanschen of nieuwen stijl, die 12 dagen van elkander verschillen.