Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Stadion

betekenis & definitie

Stadion is de naam van een oud adellijk geslacht, afkomstig van het kasteel Stadion, thans een bouwval, in Graauwbünderland, doch later gevestigd in Zwaben aan de Donau. Van de leden vermelden wij: Christoph von Stadion, bisschop van Augsburg, een vriend van de keizers Maximiliaan I en Ferdinand I, maar ook van Melanchthon, met wien hij onderhandelde over de hervorming der Kerk en over de vereeniging van de Protestanten met de R. Katholieken; hij overleed in 1543; — Johann Kaspar von Stadion, grootmeester van de Duitsche Orde, voorzitter van het oorlogscomité en veldtuigmeester in Oostenrijksche dienst; hij onderscheidde zich vooral in den slag bij Nordlingen (1634); — Johann Philipp von Stadion, staatsminister in Keur-Mainz, geboren in 1653 en de ziel van alle rijksaangelegenheden; hij was in 1711 afgezant bij de verkiezing van Karel VI, voorts gevolmagtigde bij de vredesonderhandelingen te Utrecht en in Baden; hij werd in den rijksgravenstand opgenomen, en overleed in 1741; — Johann Philipp Karl Joseph, graaf von Stadion, geboren den 18den Junij 1763. Nadat hij aan Duitsche hoogescholen eene degelijke opleiding ontvangen had, was hij in 1788 Oostenrijksch gezant te Stokholm, in 1790-1792 te Londen, droeg in 1797 niet weinig bij tot opheffing der spanning tusschen Oostenrijk en Polen wegens de verdeeling van Polen, werd in 1804 gezant te Petersburg, bevorderde het tot stand komen van de derde coalitie en volgde in 1805 keizer Alexander I naar het leger. Als Duitsch patriot koesterde hij een geweldigen haat tegen Napoleon I. Toen hij na den Vrede van Preszburg met de portefeuille van Buitenlandsche Zaken werd belast, zocht hij den inwendigen toestand van Oostenrijk te reorganiséren, om dit aan het hoofd te brengen van het bevrijde Duitschland.

Hij ontdeed de wetenschap van hare knellende banden, bevorderde de ontwikkeling van het staatkundig leven en droeg bovenal zorg voor de verbetering van het leger. Het exercitie-reglement werd herzien en in de landweer eene behoorlijke reserve gevormd. De vaderlandsche geestdrift in Oostenrijk bij den aanvang van den oorlog van 1809 was door Stadion gewekt. Wegens den rampspoedigen afloop van dien oorlog moest hij in het ministérie plaats ruimen voor Metternich, maar reeds in 1812 werd hij weder naar Weenen geroepen en zag zich na den slag bij Lützen belast met eene zending naar Alexander I en Friedrich Wilhelm I. Na het sluiten van den vrede moest hij zich met de herstelling der financiën belasten. De uitgaven van den Staat werden ingekrompen en de belastingen naar degelijke beginselen herzien; hij overleed te Weenen den 18den Mei 1824; — en Franz Seraph, graaf von Stadion, tweeden zoon van den voorgaande. Hij werd geboren den 27sten Julij 1806, trad reeds vroeg in staatsdienst en onderscheidde zich door zijne administratieve talenten. In Triëst en Galicië, waar hij in 1846 aan het hoofd stond van het bestuur, verwierf hij de algemeene toegenegenheid. Na het dempen van den opstand te Weenen, aanvaardde hij met Schwarzenberg en Bach de portefeuille, als vertegenwoordiger van de vrijzinnige rigting; doch reeds in Mei 1849 moest hij wegens ongesteldheid aftreden en overleed krankzinnig den 8sten Junij 1853.