Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Speksteen

betekenis & definitie

Speksteen (steatiet) is de naam eener delfstof uit de klasse der waterhoudende geolieten en vormt de cryptokristallijne variëteiten van talk. Wat men als speksteenkristallen beschreven heeft, zijn valsche of achterkristallen van kwarts, dolomiet, spinel enz. Deze massa’s zijn veelal nier- of knolvormig, wit met roode, groene of gele tinten, slechts op de streek glinsterend en doorschijnend aan de kanten. Zij zijn vetachtig op het gevoel, maar kleven niet aan de tong.

De geringe hardheid (1,5) der ongegloeide stof, klimt na het gloepen zoozeer, dat men er glas mede krassen kan. Zijn soortelijk gewigt in 2,6 tot 2,8. Speksteen is een magnesiumsilicaat, op dergelijke wijze zamengesteld als talk. Het vormt bij Göpfersgrün, niet ver van Wunsiedel (Fichtelgebergte), eene laag tusschen glimmerlei en graniet, en deze beide gesteenten gaan aan de grenzen in speksteen over, — een verschijnsel, dat nog niet duidelijk is verklaard. Daarenboven vindt men speksteen bij Lowell in Massachusetts en bij Briançon.

Het wordt op de draaibank verwerkt tot pijpekoppen, stoppen enz. Ook kan men er mede teekenen op laken, zijde en glas, terwijl het tevens dient tot het verwijderen van vetvlekken, tot het polijsten van spiegels, enz. Van geheel anderen aard is het Chinésche speksteen of beeldsteen (agalmatoliet). Dit is een leemachtig gesteente, waarvan men in China allerlei afgodsbeeldjes, vazen, kommen, doozen enz. vervaardigt.

< >