Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Speelkaarten

betekenis & definitie

Speelkaarten zijn langwerpig-vierkante bladen van cartonpapier, welke op de eene zijde met figuren van bepaalde beteekenis beschilderd zijn. Een zeker aantal van deze bladen vormt een kaartspel, waarmede men velerlei hazard- en gezelschapsspelen uitvoert. Men vermeldt, dat de eerste sporen van speelkaarten te vinden zijn bij de Chinézen. Voorts bezigde men reeds vóór de 14de eeuw in Spanje, Frankrijk en Italië tarokkaarten (tarocchi) tot voorspelling der toekomst; deze bestonden uit 21 genommerde kaarten, een harlekijn en 4 ridders.

Vermoedelijk waren zij van Arabischen oorsprong en door de Saracenen of Israëlieten in Europa gebragt. Naar aanleiding der tarokkaarten heeft men in de 14de eeuw de kaarten met vier kleuren voor het kansspel vervaardigd, en de legende vermeldt, dat Jacquemin Gringonneur de eerste speelkaarten geschilderd heeft voor den krankzinnigen Karel VI, koning van Frankrijk. Vandaar hebben zich de speelkaarten over geheel Europa verspreid; zij stelden 4 kompagnieën soldaten voor, elke in eene afzonderlijke kleur gekleed, met een vaandrig (aas), 8 soldaten (2—9), een knecht, een stalmeester, eene koningin en een koning. Op de oude Fransche kaarten heette klavervrouw Argine, eene letterkeer van Regina, en stelde Maria van Anjou, de gemalin van Karel VII, voor, — ruitenvrouw Rachel, waarmede Agnes Sorel, de minnares van dien Vorst, werd bedoeld,— schoppevrouw Pallas of Jeanne d’Arc, — en harten vrouw Judith, waarmede Isabella van Beijeren werd aangewezen. Onder den naam van David was schoppenheer Karel VII, hartenheer Karel VII, ruitenheer Caesar en klaverenheer Alexander, en de 4 schildknapen (boeren) werden Ogier, Lancelot, Lahire en Hector genoemd. De vier kleuren vertegenwoordigden de vier standen, namelijk harten de geestelijkheid, klaveren den burgerstand, ruiten de wapenknechten en schoppen den adel. In plaats van die vier onderscheidingen bezigden de Italianen, Spanjaarden en Portugézen cupi (bekers), denari (muntstukken), bastoni (stokken) en spadi zwaarden. Goochelaars gebruiken voorts de kaarten tot het volbrengen van allerlei toeren, en de kaartlegsters om daaruit aan ligtgeloovigen de toekomst te voorspellen.

< >