Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 14-08-2018

Samoa-eilanden

betekenis & definitie

Samoa-eilanden of Schippers-eilanden is de naam eener eilandengroep van MiddenPolynesië; zij ligt in het noordoosten van de Tonga-eilanden op 13—14° Z. B. en 169—173 W. L. van Greenwich, en bestaat uit 4 grootere en onderscheidene kleinere eilanden met eene gezamenlijke oppervlakte van 54,7 ☐ geogr. mijl. De grootere eilanden zijn: Savaii (Pola), Upolu (Ojalava), Tutuila (Mauna) en Maunatele (Groot-Mauna of Tau). Zij hebben meestal hooge, steile kusten zonder doorloopende koraalriffen, maar er zijn ook weinig geschikte landingsplaatsen en havens. Het binnenland is er meerendeels bergachtig, en op Savaii heeft men toppen ter hoogte van 1300 Ned. el en onderscheidene uitgedoofde vulcanen.

Bij Olosenga had in 1866 een onderzeesche uitbarsting plaats, gevolgd door een aschregen. Aan de kusten heeft men er vruchtbare, mild besproeide vlakten met een tropischen plantengroei; de voornaamste voortbrengselen zijn er: kokospalmen, broodboomen, pisangs, oranje-appels, yams, suikerriet enz. Voorts heeft men er: zwijnen, honden, papegaaijen, duiven en schildpadden, terwijl de zee een overvloed van visch oplevert. Het aantal inwoners, dat in vroegeren tijd 180000 bedroeg, was in 1840 tot omstreeks 30000 gedaald, maar in 1874 weder tot bijna 37000 geklommen. Zij belmoren tot den blanken stam der Zuidzee-eilanders en onderscheiden zich door eene groote gestalte en een welgemaakt ligchaam. Te voren gingen zij nagenoeg geheel naakt, maar gewennen zich thans meer en meer aan de Europésche kleeding. Het zijn goede zeelieden, die zich vooral bezig houden met de vischvangst, matten en velerlei stoffen vervaardigen en wélgebouwde hutten en dorpen bewonen. Hunne wapens zijn knodsen en slingers, terwijl zij thans ook in het bezit zijn van geweren.

Geruimen tijd lagen zij ten onregte onder verdenking van kannibalismus. Voorts zijn zij verdeeld in kleine, zelfstandige Staatjes, onder eigene opperhoofden geplaatst. Door den omgang met Europeanen zijn zij zeer toegenomen in beschaving en onderscheiden zich door welwillendheid, vriendelijkheid en gastvrijheid. Deze eilanden zijn waarschijnlijk dezelfde, die in 1722 door Roggeveen ontdekt en met den naam van Bouwmans-eilanden bestempeld werden. Inmiddels eigende de Franschman Bougainville zich in 1768 de eer der ontdekking toe en noemde ze Schipperseilanden wegens de ongemeene vaardigheid, waarmede de bewoners er hunne kleine schepen bestuurden. Na dien tijd werden zij in 1787 bezocht door Lapérouse, in 1791 door Edwards en in 1824 door Kotzebue doch eerst in 1830, toen Williams er zijne zendelingstaak aanvaardde, werden die eilanden naauwkeuriger onderzocht.

Door de Londensche en Wesleyaansche, alsmede door de R. Katholieke zendelingen is het Christendom er ingevoerd, en nadat onderscheidene Europeanen er zich gevestigd hadden, ontwikkelde er zich een levendig handelsverkeer, zoodat de Amerikaansche en de Engelsche regéring er consuls benoemden. De bemoeijing van die beide Mogendheden met de binnenlandsche oorlogen der eilanders was oorzaak, dat deze zich onder de hoede der Amerikanen begaven, die den 25sten Mei 1877 zich in het bezit stelden van deze eilandengroep. De vreemdelingen wonen er hoofdzakelijk in de havenplaats Apia op Upolu en te Leone op Tutuila. Aldaar is het handelshuis Godeffrey uit Hamburg gevestigd, hetwelk zijn handelsverkeer tot al de naburige eilanden uitstrekt. Het voornaamste uitvoerartikel is er kokos-olie. De meest bezochte havens zijn er die van Apia op Upolu en die van Pangopango op Mauna.

< >