Pieneman. Onder dezen naam vermelden wij twee uitstekende Nederlandsche historieschilders, te weten:
Jan Willem Pieneman, geboren te Abcoude den 4den November 1779. Na den dood zijns vaders wilde zijne moeder hem te Amsterdam in den kleinhandel opleiden, doch op aandrang van den knaap plaatste zij hem bij een behangselschilder, terwijl hij voorts de lessen der stadsteekenschool bijwoonde. Twee jaar achtereen verwierf hij door landschapteekeningen de medaille van Felix Meritis, en ook in 1805 bekroonde die maatschappij zijn „Landschap bij maneschijn, met eene brandende schuur” met goud. Intusschen had hij in 1803 ook de gouden medaille der Leidsche Académie verkregen door eene compositie in olieverf: „Lisymachus, door Alexander gekwetst en door hem verbonden.” Hij werd vervolgens eerst onderwijzer in de teekenkunst aan de artillerie- en genieschool te Amersfoort en in 1816 directeur van het Koninklijk kabinet van schilderijen te ’s Gravenhage. Reeds vroeger had hij den titel van professor verkregen, in 1811 werd hij ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw, — kunstlievende maatschappijen te Brussel, Antwerpen en Gent benoemden hem tot lid, en in 1820 werd hij eerste directeur van de Koninklijke Académie van Beeldende Kunsten te Amsterdam. Voorts was hij tot 1847 directeur van 's Rijks Muséum aldaar en zag zich versierd met het kommandeurskruis van de Orde der Eikenkroon. Behalve uitstekende portretten leverde Pieneman eene reeks van merkwaardige vaderlandsche historiestukken, zooals: „Eene episode uit het leven van Hambroek”, — „Eene episode uit het leven van Jacob Simonsz de rijk”, — „Het beleg van de Citadél van Antwerpen”, — „De heldendood van van Speijk”, — „Het Nederlandsche leger vóór Hasselt”, — „De slag bij Quatre-Bras (te Soestdijk)”, — en „De slag bij Waterloo (op het Paviljoen te Haarlem)”. Ook in het buitenland werden de groote gaven erkend van dezen kunstenaar, die den 3den April 1853 te Amsterdam overleed.
Nicolaas Pieneman, eenigen zoon en leerling van bovengenoemde. Hij werd geboren te Amersfoort den 1sten Januarij 1810 en wijdde zich onder de leiding van zijn vader aan de schilderkunst. Voorts bezocht hij de Académie van Beeldende Kunsten te Amsterdam en behaalde in 1830 bij het Koninklijk Nederlandsch Instituut de gouden medaille met zijne schilderij: „De moord van Archimédes te Syracuse”. Van de stukken, welke hij vervolgens leverde, vermelden wij: „De Heldendood van de Ruyter”, — „De slag bij Bautersem”, — „Czaar Peter in zijne hut te Zaandam”,—„Magdalena Moons bij Valdez”, — „Oldenbarneveldt bij de aankondiging van zijn doodvonnis”, — „Jacoba van Beyeren”, — „Prins Willem I, door Jaureguy gewond”,— „Prins Willem I, door Charlotte van Bourbon verpleegd”, — en „De plegtige inhuldiging van Willem II te Amsterdam”. Pieneman was voorts een uitmuntend portretschilder, en zijne talenten bezorgden hem de Orde van den Nederlandschen Leeuw, het kommandeurskruis van de Eikenkroon en onderscheidene buitenlandsche orden. Hij werd lid van den Raad van Bestuur over ’s rijks Muséum te Amsterdam, medebestuurder der Koninklijke Académie van Beeldende Kunsten en medeoprigter en voorzitter der maatschappij Arti et Amicitiae. Hij vormde wijders voortreffelijke leerlingen, en overleed den 3den Januarij 1860.
