Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 08-08-2018

Kleurendruk

betekenis & definitie

Kleurendruk noemt men de kunst om bij het drukken aan de prenten van koper- en steengravures verschillende eigenaardige kleuren te geven. Dit geschiedt gewoonlijk door het papier achtervolgens onder verschillende platen of steenen te brengen, van welke ieder eene afzonderlijke kleur bevat, die op het daarvoor bestemde gedeelte van het papier wordt overgebragt.

De juiste aaneenpassing dier kleuren, welke elkander niet mogen bedekken en ook geene tusschenruimte overlaten, is hierbij eene groote moeijelijkheid. Typographische kleurendruk kent men van ouds, daar reeds vroeg in den kalender sommige woorden met roode letters gedrukt werden. Een kwart eeuw geleden leverde men koperen platen voor kleurendruk, doch deze zijn in den laatsten tijd geheel en al verdwenen voor den kleurendruk op steen, de chromolithographie. Hierbij plaatst men niet alleen de kleuren naast elkander, maar men drukt ook dikwijls kleur op kleur om nuances en schaduwen voort te brengen, zoodat voor dezelfde prent wel eens 10 tot 20 verschillende steenen noodig zijn.

Geruimen tijd heeft men ook veel gewerkt met den congrevischen druk, in 1823 door Congreve (zie aldaar) uitgevonden. Deze bestaat hoofdzakelijk hierin: Men schetst eene teekening op eene koperen plaat, en als men met 2 kleuren wil werken, maakt men openingen in de plaat op die plaatsen, waar men de eene kleur wil aanbrengen. In die openingen brengt men naauwkeurig passende metalen inzetstukken, die wat dikker zijn dan de plaat en er dus achter uitsteken, waar zij door middel van letterspijs tot een geheel verbonden worden.

Daarna slijpt men de plaat met de inzetstukken aan de voorzijde glad en graveert er de geschetste teekening op. Alsdan neemt men de achterplaat met de inzetstukken er uit, geeft aan deze en aan de oorspronkelijke plaat hare vereischte kleuren, voegt ze weer in elkander en brengt ze onder de pers. Hier wordt het werk gemakkelijk gemaakt door eene vernuftige inrigting, die de inzetplaat telkens zoover achterwaarts doet wijken, dat elk der beide platen door hare eigene rol kan worden gekleurd. Ook het drukken met meer dan 2 kleuren kan op dergelijke wijze geschieden.

< >