Jacquard (Joseph Marie), de vermaarde uitvinder van een naar hem genoemden kunstigen weefstoel, werd geboren te Lyon den 7den Julij 1752. Zijne ouders, arbeiders in eene fabriek van gebrocheerde zijden stoffen, bestemden hem voor hetzelfde bedrijf, zoodat hij niet eens de school bezocht.
Op zijn 12de jaar werd hij echter leerling bij een boekbinder, daarna knecht in eene lettergieterij, doch na het overlijden zijner moeder keerde hij terug tot het vaderlijk bedrijf. Nadat ook zijn vader eenige jaren daarna gestorven was, trachtte hij eene werkplaats te stichten tot vervaardiging van zijden stoffen, doch moest weldra zijne weefstoelen en zelfs het ouderlijk huis verkoopen. Sedert dien tijd peinsde hij op uitvindingen op het gebied der weef- en boekdrukkunst en der messenmakerij, doch zag zich eindelijk genoodzaakt, bij een kalkbrander in dienst te treden, terwijl zijne echtgenoote stroohoeden vervaardigde. Onder al die wisselingen dacht hij evenwel steeds over eene verbetering der trekstoelen, welke men in die dagen algemeen bezigde tot het weven van gebloemde zijden stoffen. Men werkte op deze stoelen door middel van snoeren, die door een trekjongen vóór elken inslag volgens eene bepaalde orde moesten aangetrokken worden, dus op zeer omslagtige wijze. Reeds vóór 1790 had Jacquard het denkbeeld opgevat om den trekjongen door een werktuig te vervangen. Toen echter barstte de Revolutie uit, en hij behoorde tot hare ijverige voorstanders.
In 1793 keerde hij naar Lyon terug, streed als onderofficier tot verdediging der stad tegen het leger der Nationale Conventie, moest na de overgave de vlugt nemen, en trad met zijn eenigen zoon, 17 jaar oud, in dienst bij de Rijn-armee. Nadat hij echter zijn kind op het slagveld verloren had, begaf hij zich weder naar Lyon, om zich op nieuw aan de weefkunst te wijden. Zijn bovenvermeld plan tot afschaffing van den trekjongen kwam tot rijpheid, en een hiertoe dienenden toestel vervaardigde hij in 1801 als model en in 1802 in het groot. Intusschen was deze uitvinding nog zeer onvolmaakt. Ook deed hij aanvankelijk niet veel om haar te verbeteren, daar hij inmiddels een werktuig tot het knoopen van netten vervaardigde, hetwelk in 1804 met eene gouden medaille bekroond werd.
Weldra echter was hij weder te Lyon, waar hij zich beijverde zijn weeftoestel in fabrieken van gebloemde en gebrocheerde zijden stoffen in te voeren, 't geen wegens gehechtheid aan den ouden sleur slechts langzamerhand gelukte, hoewel Napoleon hem in 1806 een jaargeld van 3000 francs benevens 50 francs voor elken in gebruik gebragten toestel had toegekend. Reeds in 1808 had Jacquard zijn toestel aanmerkelijk verbeterd, en in 1812 telde men in Frankrijk binnen en buiten Lyon 18000 weefstoelen a la Jacquard, terwijl in 1815 zijne toestellen ook buiten ’s lands ingang vonden. Deze zijn tegenwoordig algemeen in gebruik. Immers de toestel van Jacquard vereenvoudigt de inrigting en het gebruik van den weeftoestel; hij maakt het mogelijk de grootste en kunstigste patronen door één persoon te doen weven, elken weeftoestel zonder groote moeite voor een nieuw patroon in te rigten, spoedig van patroon te veranderen en een vroeger gebruikt patroon zonder moeite op nieuw op het touw te brengen. De uitvinder van dat hoogst belangrijk werktuig overleed den 7den Augustus 1834 te Oullins bij Lyon, waar hij zijne laatste levensjaren in aangename rust had doorgebragt.
