Hortensia (Hydrangea L.) is de naam van een plantengeslacht uit de familie der Saxifrageën en uit de groep der Hydrangeaceën. Het onderscheidt zich door enkelvoudige, tegenoverstaande bladeren zonder steunblaadjes, gescheidene stampers en in de knoppen kiepvormig geplooide bloembladen. Het omvat heesters en haifheesters met zaagrandige, gave of gelobde bladeren en tot bijschermen vereenigde bloemen, van welke de buitenste onvruchtbaar zijn en een gekleurden kelkrand bezitten. De kelken zijn halfbolvormig, 10ribbig, afgeknot en voorzien van een 5-tandigen rand, — de bloembladen regelmatig.
De twee stampers vallen niet af; de zaaddoos is 2-hokkig, splijt tusschen de stampers open en bevat vliezige zaden. Algemeen bekend is de gewone hortensia (H. hortensis W.) of Japansche roos. Zij heeft elliptische, spitse, onbehaarde bladeren en groote bijschermen, van welke de buitenste bloemen eerst eene groene en daarna eene roode kleur hebben. Zij behoort te huis in China en Japan en is ook in ons Vaderland in vele tuinen te vinden, vereischt goede tuinaarde, vermengd met klei en rivierzand en heeft des winters geene groote warmte en weinig vocht noodig. Des voorjaars plaatst men ze in de vrije lucht, doch men dient haar te beschermen tegen feilen zonnegloed. Men kan ze vermenigvuldigen door wortelspruiten en door stekken. Men kleurt ze wel eens blaauw door haar te planten in aarde , welke vermengd is met ijzer en fijngemaakte houtskool, of ook door ze te begieten met aluinwater of met aluin, ijzervijlsel en water.
Japan levert nog andere hortensiasoorten op en Amerika desgelijks.
Tot deze behoort H. quercifolia Bartr., welke in bijgaande afbeelding op 1/3 der natuurlijke grootte is voorgesteld.
