Henriëtte. Onder dezen naam vermelden wij:
Henriëtte Maria van Frankrijk, eene dochter van Hendrik IV en Maria dei Medici. Zij werd geboren te Parijs in 1609 en trad in 1625 in het huwelijk met Karel Stuart, later koning Karel I van Engeland. In den beginne gevoelde zij zich zeer gelukkig, doch later, na de ontbinding van het Parlement ten gevolge der oneenigheden met Spanje en Frankrijk, noemde zij zich „de ongelukkige Koningin”. Op grond van een vermoeden, dat zij haren gemaal tot de R. Katholieke Kerk wilde brengen, beschouwde het volk haar als de oorzaak van alle rampspoeden. Toen de Koninklijke familie in 1643 Londen verliet, nam zij de wijk naar Holland, waar zij hare kostbaarheden verkocht, om troepen aan te werven, met welke zij naar Engeland overstak. De haat der inwoners van Exeter, waar zij het leven schonk aan eene dochter, en de nadering van een vijandig leger noodzaakten haar in 1644 om naar Frankrijk te vlugten, waar zij vruchteloos zich tot Oostenrijk en de overige Mogendheden wendde, om haren gemaal te helpen. Na de teregtstelling van dezen begaf zij zich in het klooster te Chaillot, maar moest het wegens de onlusten der Fronde verlaten, waarna zij zich te Parijs vestigde en een zeer kommerlijk leven leidde. Ook toen haar oudste zoon als Karel II den Engelschen troon beklom, keerde zij niet naar Engeland terug, maar overleed in reeds genoemd klooster op den 10den September 1660.
Henriëtte Anna, hertogin van Orléans, eene dochter van de voorgaande. Zij werd geboren te Exeter den 16den Junij 1644, en trad in 1661 in het huwelijk met Filips van Orléans, tweede zoon van Anna van Oostenrijk. Zij toonde zich echter niet zeer gehecht aan haren gemaal en ontving gaarne de hulde van koning Lodewijk XIV, van den graaf van Guiche, van den hertog van Mommouth en anderen, en wikkelde zich daarbij ta velerlei intrigues, zoodat de Koning haar nu en dan bescherming moest verleenen. Ook gebruikte hij haar als werktuig tot bevordering zijner staatkundige plannen. In 1670 ondernam zij, op zijn last, met veel vertoon eene reis naar Vlaanderen en scheepte zich vervolgens in te Calais, om, zoo het heette, aan eene uitnoodiging van haren broeder, Karel II van Engeland, te voldoen. Intusschen had zij reeds binnen 10 dagen en te midden van allerlei feesten dien Vorst uit de Triple Alliantie losgemaakt en hem een bondgenootschap doen sluiten met Lodewijk XIV tegen de Nederlanden. Om haar hierbij ter zijde te staan, had zij de jonkvrouw de Querouaille wegens hare ongemeene schoonheid tot helpster gekozen. Deze wist het hart van Karel II te treffen, werd zijne maîtres, en zag zich door hem benoemd tot hertogin van Portsmouth.
Acht dagen na haar terugkeer uit Engeland, 29 Junij 1670, werd de Prinses te St. Cloud plotselijk ziek, en overleed reeds den volgenden dag. Men hield het er voor, dat zij door vergif was omgekomen, en beschouwde haren ijverzuchtigen gemaal of den ridder de Lorraine, dien zij in ballingschap had doen zenden, als de oorzaak van haren dood. Dit is echter volgens veler gevoelen eene dwaling. Lodewijk XIV betreurde jaren lang haar overlijden. Hare dochter Maria Louise, in 1679 gehuwd met Karel II, koning van Spanje, overleed in 1689, — en eene andere, Anna Maria, werd de gemalin van den hertog van Savoye, Victor Amadéus II, later koning van Sardinië.
