Helsche machine noemde men te voren een werktuig, bestemd om groote verwoestingen aan te rigten, zooals dat, waarvan Gianibelli (zie aldaar) zich bediende bij de belegering van Antwerpen; doch sedert den aanslag op het leven van den consul Bonaparte geeft men dien naam aan toestellen, waarmede moordenaars het leven van aanzienlijke personen bedreigen. Gemelde aanslag had plaats den 24sten December 1800, toen de Consul naar de opera vertrok en zijn rijtuig met snelle vaart van het Carroussel-plein de straat St. Nicaise inreed. Hier stond tusschen zijn rijtuig en het vooruitrijdend escorte eene kar, met één paard bespannen.
De koetsier van Bonaparte had (volgens sommigen) te veel gedronken en reed met een vermetelen zwaai om de kar heen zonder op te houden of deze te raken. Dat redde den Consul het leven, want weinige oogenblikken daarna barstte de kar uiteen, die met vaten kruid, bommen en kogels beladen was. De 2 naastbijzijnde huizen werden verwoest en 44 andere beschadigd, 8 menschen gedood en 18 gewond. De wagen van den Consul werd van den grond geligt en beschadigd, doch viel niet om, dewijl de paarden voortsnelden. Bonaparte had, zooals hij zelf in het „Mémorial de St.
Helène” vermeldt, in zijn rijtuig geslapen en gedroomd, dat hij in de Tagliamento verdronk. Toen hij bij die ontploffing ontwaakte, gaf hij met de grootste koelbloedigheid bevel om door te rijden naar de opera. Men had groote moeite, de aanleggers van dit bedrijf op het spoor te komen. Cadoudal werd voor hun hoofdman gehouden. — Na dien tijd hebben ook anderen — zooals Fiéschi (zie aldaar) in 1835 — zich van dergelijke ontploffende moordwerktuigen of helsche machines bediend.
