Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 07-08-2018

Factoren

betekenis & definitie

Factoren zijn getallen, die met elkander vermenigvuldigd moeten worden. Hunne verbinding geschiedt in cijfers door de teekens X of ., zoodat men schrijft 5 X 3 = 5.3 = 15; doch in letters zonder eenig verbindingsteeken, want a X b = ab. Het is duidelijk, dat men elk deelbaar getal in factoren kan ontbinden, daar deze, met elkander vermenigvuldigd, dat getal weder voortbrengen.

De factoren zelve kunnen deelbaar of ondeelbaar zijn; immers 2 X 15 = 30, en hierbij heeft men den deelbaren factor 15, want 2 X 3 X 5 is desgelijks = 30. Een product van gelijke factoren wijst men aan door bij den factor een exponent te plaatsen (zie onder Exponent). — Ook was voorheen de factor na den prins of keizer (eere-voorzitter) de eerste persoon in eene rederijkerskamer, — de man, die namens deze in rijm het woord moest voeren.

Factor of factoor — meervoud factores —, ook agent, zaakwaarnemer geheeten, is voorts iemand, die door den chef van een handelshuis wordt aangesteld, om op eene andere plaats dan waar de zaak van den principaal gevestigd is, de zaak zelfstandig te leiden en te behartigen; of ook wel op de plaats, waar de principaal zelf verblijf houdt, voor het geval, dat deze verhinderd is, of de zaken alleen niet kan afdoen. In 't laatste geval heet hij ook disponent of proeurist. Hij moet zich natuurlijk aan zijne volmagt houden; deze is in den regel echter zóó ruim, dat hij meestal naar goedvinden kan handelen in 't belang van de zaak van zijn principaal. Hij administreert zelf de aan zijn beheer toevertrouwde goederen; anders dan de agent, die gewoonlijk slechts op monster verkoopt. Hij mag meestal ook zaken voor eigen rekening doen; anders dan de makelaar.

Zijne belooning bestaat in een vast jaargeld of in een aandeel in de winst. De factor in eene fabriek is de opzigter of meesterknecht. De corn-factors in Engeland zijn huizen in den graan- en zaadhandel, die voor rekening van buitenlandsche huizen granen en zaden verkoopen, die hun geconsigneerd worden tegen eene procentsgewijs berekende commissie. De onderteekening van een stuk, de zaken van den principaal betreffende, door den factor wordt in den regel voorafgegaan door de letters p. p., pr. pr., pr. proc, dat is per procura, ten teeken, dat hij in qualiteit in de zaak werkzaam is.