Dogma

betekenis & definitie

Dogma is een Grieksch woord, hetwelk iedere leerstelling beteekent, die als eene volkomene waarheid wordt uitgesproken, hetzij ze door voldoende bewijzen is gesteund, hetzij ze als eene uitspraak der godsdienstige openbaring door het geloof is erkend. — Dogmatismus, dogmaticismus of dogmatische methode noemt men eene gestreng wetenschappelijke methode van onderwijs, waarbjj men, evenals in de wiskunde, van bepaalde grondstellingen uitgaat en daarvan gevolgtrekkingen afleidt. Daar echter dikwijls de aangenomene grondstellingen niet volkomen juist zijn, zoo geeft men den naam van dogmatismus ook wel aan die verkeerde handelwijs, welke bepaalde stellingen zonder onderzoek of bewijs als onfeilbaar aanneemt. In dien zin heeft Kant het aannemen van aangeboren ideeën dogmatismus genoemd en het criticismus er tegenover gesteld, hetwelk de aangeborene of ingeschapene begrippen verwerpt en geene andere bronnen van kennis toelaat dan zulke, van wier oorsprong wij door een onderzoek van den aard van ons kenvermogen genoegzame zekerheid hebben verkregen. Voorts vindt men op het gebied der wijsbegeerte tegenover het dogmatismus het scepticismus. — Bij het mondelijk onderwjjs noemt men de dogmatische methode de zoodanige, die de kennis van het een of ander mededeelt in eene reeks van stellingen; zij staat alzoo tegenover de categetische, welke deze kennis vragenderwijs aan de leerlingen ontlokt.