Cadmus wordt gehouden voor den stichter en den eersten koning van Theben, voor den uitvinder van de Phoenicische letterteekens en voor den verspreider der godsdienst van Dionysos (Bacchus) in Griekenland. Hij was een zoon van Agenor en Telephassa, een broeder van Kuropa, Phoenix en Cilix. Toen Zeus (Jupiter) in de gedaante van een stier Europa geschaakt had, werd Cadmus door zijn vader uitgezonden, om met zijne broeders den roover op te sporen en niet zonder de geschaakte terug te keeren. Na een langdurig en vruchteloos zoeken vestigde Cadmus zich met zijne moeder in Thracië, alwaar laatstgenoemde overleed.
Toen hij daarna het orakel te Delphi raadpleegde omtrent de plaats, waar hij zijn verblijf zou kiezen, ontving hij ten antwoord, dat hij eene koe moest volgen en zijne woning bouwen, waar dat dier van vermoeidheid ter aarde zonk. In Phocis vond hij zulk eene koe, en deze bragt hem naar een land, hetwelk hij naar die koe Boeotië noemde. Nu gelastte hij aan 2 van zijne lieden, om water te halen, ten einde de koe aan Athene (Minerva) te offeren. Zij vonden eene bron, maar deze was aan Ares (Mars) gewijd en werd bewaakt door een draak, die de beide mannen verslond. Cadmus doodde den draak met hulp van Minerva en zaaide de tanden van dit monster, waarna er gewapende mannen uit oprezen, die echter, toen hij een steen onder hen wierp, twist kregen en op vijf na elkander om het leven bragten. Door die 5 geholpen, stichtte Cadmus do stad Theben, terwijl hij den moord, aan den draak gepleegd, met gevangenisstraf bij Ares moest boeten. Na dien tijd verleende Athene hem heerschappij over Theben, en Zeus gaf hem Harmonia, de dochter van Aphrodite (Venus) tot gemalin.
Met deze was hij gelukkig, en zij schonk hem Polydorus, Autonoë, Ino, Semele en Agave. De vervolging van Here (Juno), die het heil dezer kinderen belaagde, bewoog eindelijk het echtpaar, om Theben te verlaten. Zij begaven zich naar de Eucheleërs, aan wie Cadmus de zegepraal over de Illyriërs verschafte, waarna hij zelf koning van Illyrië werd en nog een zoon kreeg, Illyrius genaamd. Eindelijk werden Cadmus en Harmonia, nadat zij een hoogen ouderdom bereikt hadden, door Zeus in slangen (het zinnebeeld van den ouderdom) veranderd en naar Elysium gezonden. Volgens Pindarus werden zij op een met draken bespannen wagen derwaarts gevoerd, waar Cadmus troont als regter over de afgestorvenen. Men meent, dat Cadmus afkomstig was uit Phoenicië of Egypte, dat zijn naam de beteekenis heeft van Oosterling (van Kedem, het oosten) en dat zijne fabelachtige geschiedenis wijst op de komst van eene Phoenicische of Egyptische volkplanting in Griekenland.
