Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 19-03-2018

Boter-aether

betekenis & definitie

Boter-aether, ook boterzure aether, boterzuur aethyloxyde en ananas-aether genaamd, is eene kleurlooze, dunne, brandbare vloeistof, die slechts weinig in water, maar gemakke­lijk in alkohol en aether oplost, bij 113°C. kookt en tot formule heeft.

Zijn soortelijk gewigt is 0,913. Hij riekt naar ananas en wordt om die reden tot bereiding van velerlei vrucht-essences door de confituriers gebruikt. Men verkrijgt zuiveren boter-aether, wanneer men eene oplossing van 8 deelen boterzuur in 2 deelen absoluten alkohol, die men eenigen tijd op eene matig warme plaats heeft laten staan, vermengt met 1 deel geconcen­treerd zwavelzuur en laat trekken met een dergelijk volumen water. De boter-aether scheidt zich dan af als eene olie-achtige laag, welke men wegneemt en met het distillatieproduct van de overige vloeistof, die ook nog eenigen boter-aether bevat, vermengt. Deze ruwe boter-aether wordt met krijt of magnésia omgeschud en vervolgens over chloorcalcium van water bevrijd en gerectificeerd. Onzuiveren boter-aether verkrijgt men uit boterzeep — een praeparaat, dat, op de wijze van andere zeepen, uit ranzige boter verkregen en vooral tot bereiding van opodeldoch-balsem gebruikt wordt.

Daartoe werpt men de boterzeep in stukjes en tot eene hoeveelheid van 10 Ned. pond met 5 Ned. pond alkohol van 90% Trall. in den distilleerketel, waarna men een en ander zacht verwarmt totdat de zeep opge­lost is. De vervlugtigde en door afkoeling verdigte alkohol wordt met 5 Ned. pond ver­meerderd, daarna met 10 Ned. pond Engelsch zwavelzuur zorgvuldig vermengd en het warme mengsel bij de boterzeep-oplossing in den distil­leerketel gegoten. Hierdoor wordt de boter­zeep ontleed, en hare zuren, het caprine-, caprol-, capryl- en boterzuur, vereenigen zich met den alkohol tot de daarmede overeenkom­stige aether-soorten. Wanneer men dan het mengsel verwarmt, zoo worden laatstgenoem­de overgehaald. Het distillaat bevat echter gewoonlijk een weinig zwaveligzuur, wes­halve men het eenige dagen met fijn bruin­steenpoeder laat trekken, daarna afgiet, met magnésia omschudt en eindelijk rectificeert.

Deze boter-aether dient vooral tot het kunst­matig vervaardigen van rum en arak. Eene oplossing van onzuiveren boter-aether met 8 tot 10 deelen alkohol komt in den handel als ananas-olie of ananas-essence (pine-apple-oil), en ook als boter-aether, zoodat men bij den aankoop voorzigtig moet zijn, vooral daar het bepalen van de zuiverheid van boter-aether hoogst moeijelijk is.

< >