Arak (arrak of rak) is een geestrijke drank, die in Oost-Indië veelal de plaats vervangt van jenever en brandewijn. Het wordt door overhaling verkregen uit verschillende suiker- en zetmeelbevattende stoffen, vooral uit rijst, en deze araksoort is het best op Java, — voorts uit het sap van kokospalmen, uit staminsnijdingen zijpelende, welke soort vooral te Goa in Indië voortreffelijk is, — alsmede uit de vruchten van arecapalmen en van andere soorten van palmboomen, zooals in het oosten van Afrika en op Madagascar. De rijstarak valt in Europa het meest in den smaak.
Rijst alleen wordt intusschen zelden tot de vervaardiging van arak gebruikt, — doorgaans worden sommige van zooeven genoemde plantensappen er bijgevoegd. Bij het gistend vocht doet men ook wel looistofhoudende bastsoorten, vooral van Mimosa Arabica, niet alleen om de hoeveelheid te vermeerderen, maar ook om den smaak aangenamer te maken. Sommigen laten de vloeistof gisten in zakken van geitenvel, waaruit de vlugtige doelen niet kunnen ontwijken, en anderen laten de gisting geschieden in kuipen bij eene warmte van 30 tot 37° C. Daar die drank met den tijd beter wordt, giet men hem in Indië wel eens in gesloten potten, die in den grond worden begraven.
De beste arak komt van Java. In Goa heeft men drie soorten van arak, maar de middelsoort, die het meest getrokken wordt, is veel slapper dan de Javaansche. Wegens den hoogen prijs van den arak is men er op bedacht geweest, om dien drank op eene kunstmatige wijze te bekomen. Heyne heeft gevonden, dat grof gemalen tarwe, waaraan eene looistofhoudende stof wordt toegevoegd, zeer geschikt is om een vocht te leveren, dat zeer sterk op echten arak gelijkt. De beste rijstarak of de echte arak wordt in groote vaten door bemiddeling der Handelmaatschappij uit Batavia naar Nederland gebragt. Men heeft twee soorten van Batavia-arak, prima en secunda; de prima is 1/4de hooger in prijs. De Ceylonarak is veel slechter en wordt onder toevoeging van allerlei gistende stoffen in groote hoeveelheid bereid en naar Britsch-Indië, vooral naar Bengalen, verzonden.
De Goa-arak, van palmboomensap vervaardigd, is flaauw en bevat weinig alkohol. Hij wordt naar Londen gestuurd en in Britsch- Indië in ontzettende hoeveelheid gebruikt, — vooral ook op de Britsch-Indische oorlogsschepen. De slechtste soort van arak is de paria-arak, een vocht, dat van eene zeer geringe hoeveelheid alkohol is voorzien en door de Indische arakbranders uit palmensap en andere zoete boom- en vruchtsappen, peper, hennep en dergelijke scherpe of bedwelmende bestanddeelen vervaardigd wordt. Zij verstaan, even als hunne Europésche beroepsgenooten. de kunst, “om het vergif nog vergiftiger te maken.” Toch wordt de paria-arak door de geringe standen in Indië in verbazende hoeveelheid gedronken. —
De echte Batavia-arak is volkomen helder en stroogeel van kleur. Hij heeft een eigenaardigen bitterzoeten smaak en een geur, die niet volkomen kan worden nagemaakt, terwijl hij 52 tot 54 procent alkohol bevat.
