De Alexandrijnsche versregel telt zes jambische voeten met eene caesuur na den derden voet. Gewoonljjk rijmen zij twee aan twee, en de paren met staande en slepende rijmen wisselen elkander gestadig af. Vooral vader Cats heeft gebruik gemaakt van deze maat, en zijne verzen zijn, wegens de sterk uitkomende caesuur, zeer eentoonig. Dat deze versmaat echter onder de heerschappij van een meester vatbaar is voor afwisseling, vuur en leven, zal ieder erkennen, die de alexandrijnen van onzen Da Costa — bij voorbeeld in zijn “Vijf en twintig jaren” — of van onzen Bilderdijk — bij voorbeeld in zijn “Ondergang der eerste wereld” — naar eisch hoort lezen.
Het schijnt, dat deze maat het eerst gebruikt is door de Franschen, die daarin de daden van Alexander den Groote of Karel den Groote bezongen. Men meent, dat zij het eerst gebezigd is door Alexandre de Bernay en van hem haren naam heeft ontvangen. Later bleef zij de geliefkoosde maat voor het heldendicht en het treurspel, en de Fransche dichters wisselden ze wel eens af met kortere jambische voetmaten, om de eentoonigheid te vermijden. De Nederlandsche en Duitsche dichters hebben van die vrijheid zelden gebruik gemaakt. Het statige van den Alexandrijn heeft iets, dat met onzen volksaard in overeenstemming is. Bij onze jeugdige dichters — vooral bij hen, die zich in hunne luchtige poëzij naar het voorbeeld van Heine vormen—is een Alexandrijn eene zeldzaamheid.
