In het Rijksarchief te 's Gravenhage berust een rijke verzameling van archivalia betreffende Suriname en de Nederlandsche Antillen Ons bestek laat niet toe daarvan een uitvoerigen inventaris mede te deelen. Het zij genoeg hier een opgaaf te verstrekken van de belangrijkste documenten. .
I Suriname
Resolutiën van besturen en commissiën in Nederland van de Directeuren der Societeit van Suriname (1683-1795), het West Indisch Comitté (1795-1800), de Commissie betrekkelijk de middelen van defensie der West Indische koloniën (1796-1798) den Amerikaanschen Raad (1801-1806).
Resolutien van bestuurscolleges in Suriname: van Gouverneurs en Raden (1669-1796, 1798-1801), van dezelfden over de verdediging der kolonie (1790-1795, 1798-1801), het Provisioneel gouvernement en de Raden van politie en crimineele justitie (1802-1803), Gouverneur en Raden van politie crimineele en civiele justitie (1776), Gouverneur en Raden van politie en crimineele justitie (1795), het Hof van civiele justitie (1737-1794,1803), den Kleinen of Conferentieraad (1778-1795), de Commissarissen van kleine zaken (1768-1794), de Houtvesters en Commissarissen van de gemeene weide (1773-1794), de Commissarissen der nieuwe Wees-, curateele- en onbeheerde boedelkamer (1788-1794), den Grooten gecombineerden krijgsraad (1799).
Uitgaande brieven naar Suriname:
van de Directeuren der Sociëteit (1683-1785), den Stadhouder en de Prinses Gouvernante (1750-1752), het West-Indisch Commité (1795-1798), den Amerikaanschen Raad (1801-1802).
Ingekomen brieven uit Suriname:
bij de Directeuren der Societeit (1683-1794), het West Indisch Committé (1795-1799), den Amerikaanschen Raad (1802-1804).
Brieven van en aan de Commissie tot de defensie der West-Indische koloniën (1796-1798).
Brieven uitgegaan van en ingekomen bij den Gouverneur Bloys van Treslong (1802-1804).
Dagregisters gehouden in Suriname: van het voorgevallene op het fort Zelandia en in het stedeken Paramaribo (1688), van de gouverneurs 1728-1738,1742-1779, 1802-1811.
Dagregisters van het kommandement over 's lands schepen in de Surinamerivier onder Pieter Hartsinck (1796-1799), en stukken betreffende die schepen, wekelijksche rapporten, krijgsraadzaken enz. (1797-1799).
Rapporten omtrent Suriname (omstreeks 1796).
Monsterrollen (1696-1790), en soldijboeken van Suriname (1760-1795, 1797), en militaire soldijboek van Nederlandsch West-Indië (1802 vlg. jaren).
Surinaamsche plakkaten (1683-1794).
Requesten aan het West-Indisch Commité en den Amerikaanschen Raad om gronden in Suriname, gedeeltelijk met beslissingen dienaangaande (1799-1800, 1802 en vlg. jaren).
Stukken betreffende de plantages Gelre en Sinabo (1702-1785) en over aflossingen en interestbetalingen van plantages enz. in de kolonie (1808-1809).
Stukken aangaande de troepen in de West-Indische koloniën (1802-1804).
Rekening-courant-boeken van de in 1802 naar Suriname uitgezonden troepen.
Hospitaal-grootboek van Suriname en Leeningsboek van de artillerietransporten aldaar (1796).
Rekeningen en maandstaten van ontvangsten en uitgaven (1795-1800), alsmede cassaboeken en balansen van Suriname (1797).
Facturen en cargalijsten van Suriname (1795-1803).
II De Nederlandsche Antillen
Resolutiën van besturen in Nederland:
van de Vergadering van Negentien der Oude West-Indische Compagnie (1623-1624,1629-1645,1647,1648,1653,1654,1660-1665), de Kamers Amsterdam (1635, 1636, 1668-1674) en Zeeland (1626-1646,1658-1674), de Vergadering van Tien van de Nieuwe West-Indische Compagnie (1674-1791), de Kamers Amsterdam (1674-1791) en Zeeland (1674-1791), de Directie ad interim der West Indische Koloniën en den Raad der Koloniën in de West Indiën (1791-1795), en de Departementen Amsterdam en Zeeland van genoemden Raad (1792-1795), het West-Indisch Committé (1795-1800), den Amerikaanschen Raad (1801-1806), de Ministeriën van Koloniën onder koning Lodewijk Napoleon (1806-1810).
Resolutiën van bestuurscolleges in de Nederlandsche Antillen:
resolutiën en sententien (1704-1743), benevens sententiën van Curaçao (1748-1758), resolutiën van politie van Gouverneur en Raden aldaar (Juni-October 1794, 1796-1799, 1800-1803);
van het Hof van justitie en politie te St. Eustatius (Juli-December 1792).
Uitgaande brieven naar de Nederlandsche Antillen:
van de Vergadering van Negentien (1629-1657); de Vergadering van Tien o.a. naar Curaçao (1722-1784), en naar Amerika, waarin stukken en brieven betreffende Curaçao (1687-1791); de kamer Amsterdam naar Amerika (1675-1791) en naar Curaçao (1687-1690, 1773-1786); den Minister van Curaçao (1806-1807);
van de Vergadering van Tien naar Amerika o.a. naar St. Eustatius en Saba (1687-1690) en naar Amerika, waarin brieven betreffende St. Eustatius en St. Martin (1691-1791); de kamer Amsterdam naarSt. Eustatius (1687-1690) en naar Amerika, waarin brieven betreffende St. Eustatius en St.
Martin (1675-1791); de kamer Zeeland naar St. Eustatius en Saba (1675-1789); de kamers Amsterdam en de Maze naar St. Eustatius en St. Martin (1773-1791); den Raad der Koloniën naar St. Eustatius en St. Martin (1792-1795); het West Indisch Committé naar St.
Eustatius en St. Martin (1795-1800); den Minister naar St. Eustatius en St. Martin (1806-1810) en naar Saba (1809-1810).
Ingekomen brieven uit de Nederlandsche Antillen:
uit Curaçao bij de Vergadering van Tien (1700-1778, 1783, 1784, 1786, 1788), bij dezelfde, de kamer Amsterdam en den Raad van Koloniën (1732-1740, 1742-1754, 1759-1771, 1776-1794); bij de Kamer Amsterdam (1700-1733, 1735-1788, 1791) en secreete brieven (1680-1689); bij de Kamer Zeeland (1700-1791); bij de kamer de Maze (18de eeuw); bij den Raad der Koloniën (1792-1795) en het Departement Zeeland van genoemden Raad (1792); bij het West Indisch Committé (1796-1802 en 1776-1799); bij den Amerikaanschen Raad (1800-1807);
uit St. Eustatius en St. Martin bij de Vergadering van Tien (1697-1778), bij dezelfde en de Kamer Amsterdam en gedeeltelijk aan de Kamers Zeeland en de Maze (1723, 1733-1761, 1772-1775, 1777-1779); bij de Kamer Amsterdam (1722-1791); bij de kamer Zeeland (1688-1715; 1717-1770, 1780-1791); bij de Kamer de Maze (1774-1791); bij den Raad der Koloniën (1792-1794) en (uit St. Eustatius) bij de Departementen Amsterdam en Rotterdam van genoemden Raad (1790-1794); bij
het West Indisch Committé (1796-1800); bij den Amerikaanschen Raad (uit St. Eustatius,) (1802-1805,) (uit St. Martin) (1800-1806).
Register van uitgaande en ingekomen brieven van Curaçao (September 1804-December 1805).
Register van uitgaande brieven naar Curaçao (1806).
Journalen gehouden in de Nederlandsche Antillen:
te Curaçao (1795-1798, 1804-1806), te St. Eustatius (1802-1803).
Soldijboeken van de Nederlandsche Antillen:
van Curacao (1675-1794, 1802), van St. Eustatius (1726-1752, 1754-1779, 1802-1810).
Lijsten van de familie- en hoofdgelden te Curaçao (1786-1791).
Wekeljkscherantsoenljsten van Curacao (1757-1758, 1766-1777, 1785-1791).
Negotie-grootboeken en journalen van St Eustatius (1777, 1789).
Rekening van St. Martin (1741-1742).
Zie verder het opstel van Mr. A. Telting, ‘Bronnen voor de geschiedenis van de Nederlandsche Antillen in het Rijksarchief te 's Gravenhage’, in het Eerste en Vierde Jaarlijksch Verslag van het Geschied-, Taal-, Land- en Volkenkundig Genootschap, gevestigd te Willemstad, Curaçao. Amst. 1897 en 1900.
Archieven in Suriname
In 1899 werden de archieven van Suriname, welke in die kolonie zelve worden bewaard, door wijlen Mr. A. Telting in opdracht van den Minister van Koloniën geordend en beschreven. De heer Telting heeft daarbij als grens tusschen ouden nieuw archief aangenomen het jaar 1828, wijl toen Suriname met onze West-Indische eilanden tot één kolonie onder één Gouverneur-Generaal werd vereenigd, hetwelk gewichtige veranderingen in het bestuur ten gevolge had. Aan den inventaris, door Mr. Telting opgemaakt van hun inhoud en als bijlage bij zijn verslag aan den Minister van Koloniën in Mei 1900 overgelegd (zie Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven, 1900) is het volgende overzicht ontleend:
Politieke notulen van Gouverneur en Raden (1696-1711, 1719-1826), alsmede Defensie-notulen (1790-1816) en Resolutiën en Instructiën van dezelfden (1684-1811).
Boek van aanstellingen en commissiën (1812-1828) en Poinctenboeken (1768-1804) van Gouverneur en Raden; alsmede copieboeken van publicatiën en plakkaten van dezelfden en van den Gouverneur (1688-1699, 1748-1763, 1774-1793).
Resolutiën van den Gouverneur (1816-1819, 1821-1828).
Dagregisters gehouden door den Gouverneur (1728 -1738, 1742-1799, 1802-1816) en op de Gouvernementssecretarie (1786-1800).
Uitgaande brieven van Gouverneur en Raden aan de Staten-Generaal, de Directeuren der Societeit van Suriname, het West Indisch Committé en anderen (1688-1756, 1759-1764, 1771-1800, 1821-1828); alsmede van den Gouverneur aan de Directeuren der Societeit, het West Indisch Committé en den Minister (1756-1768, 1771, 1773-1799, 1816-1828) den Raad-controleur van finantiën (1818-1822) en aan diversen (1780-1783, 1809-1816, 1828).
Bijlagen van de uitgaande brieven van den Gouverneur aan de Directeuren der Societeit en het West Indische Committé (1745-1753, 1755-1799) en als bijlagen door hem overgezonden militaire stukken, monsterrollen, betaallijsten en weeklijsten (1775-1793, 1795-1799).
Ingekomen brieven bij Gouverneur en Raden van de Staten-Generaal, de Directeuren der Societeit, het West Indisch Committé en anderen (1688-1698, 1700-1709, 1712-1717, 1724-1733, 1735-1798); bij den Gouverneur van de Directeuren der Societeit, het West-Indisch Committé en den Minister (1753-1754, 1756-1757, 1764-1798, 1815-1828).
Bijlagen van de bij den Gouverneur ingekomen brieven van de Directeuren der Societeit en den Minister (1729, 1742-1763, 1768-1795, 1812-1828).
Brieven van en aan het Hof (1733-1749).
Politieke requesten aan Gouverneur en Raden (1707-1710, 1712, 1729-1815), requesten aan den Gouverneur (1723-1725, 1734, 1736-1738, 1740-1741, 1743-1816, 1820-1821) alsmede requesten aan den Gouverneur van de Joodsche natie (1722, 1755-1770, 1772-1802).
Memoriën, rapporten, berichten enz. aan Gouverneur en Raden (1719-1795).
Lijsten van de opgaven van het getal blanken en slaven, roosterwerken enz. (1729-1740, 1770-1801) en van de weggeloopen slaven (1766-1778).
Recueil van de privilegiën aan de Portugeesche Israelieten van Suriname verleend (1746).
Blijkens een lijst, omstreeks 1899 door den heer B.H. Juda te Paramaribo opgemaakt en in handschrift berustende op het Rijksarchief te 's Gravenhage, bevat het archief der Nieuwe Wees-, Curateele- en Onbeheerde boedelkamer aldaar in hoofdzaak de volgende bescheiden:
Notulen van de kamer (1788-1794, 1796-1799, 1802-1814, 1816-1820, 1822?-1836) en kladnotulen (1799-1814, 1830) alsmede notulen van het Departement der onbeheerde boedels (1836-1860).^
Dagregister van de vergaderingen der Kamer (1790-1793).
Poinctenboeken van de Kamer (1794-1796, 1805-1811, 1828), van het Departement der Onbeheerde boedels (1836-1848, 1861-1865) en van den Pupillairen Raad of het Weesdepartement (1836-1839, 1841-1848).
Dictums van het Hof waarin ook dictums van de kamer (1791-1809, 1820-1860), van het College wegens de zaken der Nieuwe Wees-, Curateele- en Onbeheerde boedelskamer (1802-1809, 1811, 1813, 1814, 1816-1819).
Expeditieboek (1840-1860).
Copieboeken van uitgaande brieven (1789-1849, 1852-1873), het Departement der onbeheerde boedels (1833-1852) en het Weesdepartement (1839-1871).
Uitgaande stukken van de kamer (1833-1836), het Departement der onbeheerde boedels (1836-1843,1852-1860) en het Weesdepartement (1839-1847,1855-1857).
Advertentieboeken (1817-1869).
Ingekomen stukken bij het College van commissarissen (1836-1840,1844-1850, 1853-1860).
Memoriën (1801-1832).
Request-, rapport-en berichtboeken (1791, 1819-1836).
Registers van boedels welke aan het civiele departement zijn aangegeven (1789-1829).
Register van overledenen wier boedels aan de kamer zijn gedevolveerd (1788-1855).
Registers van overledenen voor aangiften bij de boedelkamers (1840-1843, 1861-1873) en voor opgaven aan dezelfde (1843-1866).
Aanteekeningboek van de doodgravers (1840-1845).
Rapport- of notulenboeken van de ambtenaren omtrent hun verrichtingen ten sterfhuize (1788-1826, 1831-1834, 1836-1842).
Journalen van kladnotulen (1788-1823, 1823-?)
Weesregisters van de kerkelijke gemeenten: Hervormd (1837-1869), Luthersch (1839-1868), Moravische broeders (1846-1870), Roomsch Katholiek (1839-1865), Nederlandsch Israëlietisch (1839-1865) en algemeen (1857-1877).
Nominatieve staat van opgaven van de weezen der verschillende gemeenten (1857, 1869-1874).
Register van notulen en resolutiën van het Hof van Politie en Crimineele Justitie in zaken de Weeskamer aangaande (1789-1814).
Finantieele journalen van het Departement der onbeheerde boedels (1797-1806, 1811-1837, 1841-1876), het Weesdepartement (1821-1828, 1833-1878) en de Nederlandsch Israëlietische weeskamer (1778-1838).
Journalen van ontvangsten en uitgaven van het Departement der onbeheerde boedels en het Weesdepartement (1857-1861).
Kasboeken van de kamer (1788-1809, 1812-1813, 1815-1833), het Oude departement (1796?, 1801-1844), de tot liquiditeit gebrachte boedels (1825), de Weglooperskassa (1798-1799, 1815-1820), het Departement der onbeheerde boedels (1836-1851, 1854), het Weesdepartement (1814-1815, 1820-1860), de Nederlandsch Hoogduitsch Israëlietische gemeente (1839-1857), de Portugeesch Israëlietische gemeente (1839-1858).
Klad-kasrekeningen van welk departement blijkt niet, (1806, 1808-1809, 1834-1841, 1843-1851).
Verantwoordingsrekeningen van de Nederl. en Portugeesch Israëlietische Weeskamer (1817-1839).
Kasrekeningboek der kerkgerechtigheden en 's lands gasthuis (ongedateerd).
Grootboeken van de kamer (1788-1830,1836-1879), van het Oude departement (1794-1814) en het Weesdepartement (1831-1878).
Inventarisatieboeken (1816-1818, 1829-1836).
Venduboek (1821-1824).
Boeken van uitstaande pretensiën (1795-?, 1818-1821,1822-?, 1843-1851, enkele ongedateerd).
Loopersboeken bevattende opgaven van rekeningen aan loopers medegegeven ter incasseering (1834-1877).
Annotatiën wegens verhuring van vaste effecten (1858-1868).
Verkoopings-, verhurings- en annotatieboeken (1816-1828, 1847-1858).
Lastboeken bevattende opgaven door de crediteuren van de bedragen hunner vorderingen (1836-1871).
Roosterboek van hypothecaire schuldvorderingen (ongedateerd).
Arrestboek (1813-1820).
Recepissenboeken van notarissen (1870-1877) en practizijns (1827-1838, 1845-1876).
Repartitieboeken van de kamer (1791-1828,1832-1865) en het Departement der onbeheerde boedels (1838-1876).
Verder wordt blijkens een globale lijst, omstreeks 1899 opgemaakt door den heer J.L.J. Wolff, ambtenaar bij het kantongerecht te Paramaribo en in handschrift berustende op het Rijksarchief te 's Gravenhage, in het gerechtsgebouw te Paramaribo bewaard een groote hoeveelheid rechterlijke archieven.
Zij loopen vrij geregeld van de eerste helft der 18de eeuw tot ongeveer 1868, in welk jaar een nieuw reglement op de rechterlijke organisatie werd vastgesteld. In hoofdzaak bestaan zij uit de volgende bescheiden:
Notulen (1746-1814, 1816-1867), met aparte bijlagen over 1829-1855.
Diverse missives (1718-1739).
Brievenboeken (1783, 1820-1832), van het Gerechtshof (1833-1859), van den Griffier (1853-1859).
Uitgaande brieven (1816-1820).
Civiele rollen (1745-1752, 1754-1773).
Ordinaris rol (1773-1817, 1819-1866).
Gepriviligieerde rollen (1773-1796,1798-1803,1805-1816,1818-1819,1822-1825, 1827-1862).
Concurrentierollen (1753-1773, 1776-1782, 1784-1821, 1823-1863).
Collegerol (1744-1747, 1754-1755, 1763-1813).
Politieke rol (1743-1744, 1768-1785, 1787-1801).
Politieke en crimineele rol (1809-1811, 1814-1828).
Fiscaalsrol (1801-1807, 1809-1812, 1815-1818, 1824-1828).
Attestatiën en interrogatoria (1716, 1737-1744, 1746, 1748, 1750-1751, 1753, 1760-1768, 1770-1806, 1808-1868).
Verbalen (1816-1848).
Civiele processen (1734, 1737-1739, 1745-1821).
Civiele vonnissen (1821-1869).
Requesten (1721, 1724-1725, 1729, 1731-1734, 1777-1798, 1806, 1809-1812, 1814-1817, 1819-1869).
Requesten om mandamenten van executie (1816,1819-1841,1843-1868) en om strikte gijzeling (1816-1858).
Dicta (1819-1852, 1854-1866).
Willige condemnatiën (1766-1793, 1796, 1800-1807, 1820-1866).
Presentatiën (1775-1787, 1789-1793, 1795-1802, 1806-1807, 1816-1827).
Vonnissen en verstekken (1793-1828).
Crimineele procedures (1719-1793, 1795, 1798-1809, 1811-1815, 1818-1869).
Protocol van adressen der curators en sequesters (1782-1797).
Sequestratie-notulen (1852-1860, 1863).
Journaals (1757-1758, 1789-1799, 1802-1853).
Notulen van het Militair gerechtshof (1821-1822, 1824, 1832-1847, 1854-1858, 1864-1868).
Vonnissen (1832-1850, 1853), alsmede appelboeken) 1839-1857), brievenboek (1840), requisitieboek (1849-1859) en transportrollen (1853-1864) van het Militair Gerechtshof.
Archieven op Curaçao
De oude archieven van Curaçao van vóór 1816 bleken bij het onderzoek, aldaar in 1899 door wijlen Mr. A. Telting ingesteld, in hoofdzaak te bestaan uit:
Registers van resolutiën en sententiën van Gouverneur en Raden (1727, 1739 en volgende jaren),
Plakkaatboeken (1722,1737-1801) gevolgd door de publicatiën van Gouverneurs en Raden,
Requesten (1771 vlg. j.),
Protocollen van transporten enz. (1722 vlg. j.),
Registers van hypothecatie (1729, 1737 vlg. j.),
Venduboeken (1779-1780, 1798-1799, 1803 vlg. j.). Zie het Verslag van Mr. A. Telting aan den Minister van Koloniën van 10 Mei 1900, in de Verslagen omtrent's Rijks oude archieven over 1900 ('s Gravenhage 1901. blz. 905).
Van de archieven van St. Eustatius, St. Martin en Saba, die n.l. welke daar ter plaatse berusten, zijn zulke opgaven of inventarissen hier niet bekend.
Wat die van St. Eustatius betreft, vindt men in het Eerste jaarl. Verslag v.h. Geschied-, Taal-, Land- en Volkenkundig Genootschap te Willemstad op Curaçao. Amst. 1897. Bijlagen M en N, een paar verklaringen van 1781 en 1784 omtrent de vernieling en verwoesting daaraan toegebracht door den orkaan van 1772 en de Engelschen in 1781.
J.d.H.
