Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 13-08-2019

Zilver

betekenis & definitie

(symbool Ag) is een scheikundig element, behorende tot de edele metalen, atoomgewicht 107,9; soortelijk gewicht 10,5. Reeds in de vroegste tijden werd dit metaal als ruilmiddel en als munt gebruikt.

In den Bijbel lezen wij in Genesis 23, dat Abraham van den Hethiet Efron een akker kocht, om in de ter plaatse aanwezige spelonk Sarah te begraven. „En Abraham woog Efron het geld, waarvan hij gesproken had voor de oren der zonen Heths, vierhonderd sikkelen zilvers, onder den koopman gangbaar.” Het Chaldeeuwse land is waarschijnlijk een der oudste streken, waar van winnen en verwerken van metalen reeds meer dan 2000 jaren vóór Chr. sprake was.

In Egypte en Babylonië, Phoenicië en Klein-Azië verzamelden de groten des lands aanzienlijke schatten aan zilver. De Perzische koning Cyrus maakte op één veldtocht 14 millioen K.G. zilver buit en tijdens de Romeinse wereldheerschappij hadden de Romeinen zoveel zilver, dat zij het zelfs wel gebruikten voor badkuipen, ledikanten, tafels, wagens en standbeelden.

Over de zilverwinning in de Oudheid weten wij weinig, ’t Eerst horen wij van zilversmelterijen in Bohemen in de 10de eeuw. Later vond men ook zilvermijnen in den Hartz, het Ertsgebergte, Tirol en Hongarije, na 1500 in Mexico, Peru en Bolivia, na 1859 (de ontdekking van de Comstock-ader in Nevada) ook in Noord-Amerika en na 1885 in Australië.

Het metaal wordt een enkele maal in gedegen toestand gevonden, men spreekt zelfs van een blok van meer dan 600 K.G. Dit is echter een uitzondering, het gedegen metaal komt betrekkelijk zeldzaam voor. Meestal vindt men het in scheikundige verbindingen, waarvan het argentiet of zilverglans het meest bekende is. Dit is een verbinding van zilver en zwavel; het bevat 80 tot 88% zuiver zilver. Verder noemen wij het zogenaamde hoornzilver, een chloorzilververbinding. Tevens zij opgemerkt, dat bijna alle lood- en koperertsen zilver bevatten, dat bij de bereiding van deze metalen als bijproduct wordt verkregen.

In Europa worden om zilver te winnen algemeen smeltprocessen toegepast, terwijl men in Amerika aan het amalgameringsproces de voorkeur geeft (zie het art. Goud).

Zilver wordt veel gebruikt voor de vervaardiging van munten. Maar ook de industrie, die zilveren voorwerpen vervaardigt, heeft heel wat van dit metaal nodig. Vroeger was deze industrie uitsluitend op het handwerk aangewezen, tegenwoordig echter komt meer en meer de machinale bewerking in gebruik. In ons land hebben we in Schoonhoven een industrie, die gedeeltelijk handwerk is. Het z.g. Zaanlandse zilverwerk is bijna uitsluitend gietwerk.

Van de scheikundige verbindingen, die van het zilver bekend zijn, noemen wij slechts de belangrijkste, het zilvernitraat. De geneeskunde maakt er gebruik van voor het uitbranden van wonden. Het is de bekende lapis infernalis of helse steen. Belangrijk is deze verbinding van zilver en salpeterzuur ook voor de fotografie. Het zilverchloride en -bromide — beide stoffen, die uit zilvernitraat worden gemaakt —• hebben de eigenschap onder den invloed van het licht ontleed en donker gekleurd te worden, en daarop berust het merkwaardige proces, dat we „Fotografie” noemen.

Wij wezen er hierboven al op, dat het zilver een grote rol in de muntpolitiek heeft gespeeld. Zie daarvoor: Munten.

< >