Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 13-08-2019

Petroleum

betekenis & definitie

Wie ’s avonds bij het electrische licht zit te lezen, kan zich haast niet voorstellen, dat het nog niet zo heel lang geleden is, dat de mensen hun woningen met een olielamp verlichtten. Onze grootouders zaten in hun jeugd bij het roodachtige schijnsel van de lamp, gevuld met patentolie, te borduren of te lezen.

En toen kwam ineens de nieuwe lichtbron, die een veel helderder licht gaf en in weinige jaren de patentolie verdrong: de petroleum.Deze veroorzaakte in het begin heel wat ongerustheid in het huisgezin. Men wist toen nog niet, hoe de lampen behoorlijk te reinigen, en soms ontplofte zulk een lamp en stichtte brand. Deze moeilijkheid werd echter spoedig overwonnen. De van ± 1870 tot 1890 gebruikte, met zuivere petroleum gevulde, lampen waren niet gevaarlijker dan de latere gaskronen of dan onze moderne electrische lichtornamenten.

Men zou hieruit den indruk krijgen, alsof de petroleum pas in 1870 ontdekt werd, en toch was ze reeds van ouds bekend, zelfs als verlichtingsmateriaal.

Er was petroleum in de metselspecie der Babyloniërs, er kwam petroleum te pas bij het mummificeren der lijken in Egypte en de eeuwige vuren bij Bakoe, die door de volgelingen van Zoroaster van ouds vereerd werden, zijn allicht brandende petroleumfonteinen geweest.

Maar eerst omstreeks i860 begon de overwinningstocht van deze brandstof over de gehele aarde. In 1857 had Killiams van Hamilton bij Enniskillen in Canada een vloeistof ontdekt, die in een dikken straal opspoot. Het was petroleum. Weldra werden ook bij Pittsburg verscheidene bronnen ontdekt en aangeboord en spoedig spoten reeds meer dan 2000 oliebronnen.

Eerst na 1875 werden ook de oliebronnen bij Bakoe in Rusland ontdekt. Ook in de Oost-Indische koloniën, op Sumatra, Java, Borneo enz. vindt men belangrijke petroleumbronnen en verder in Irak, Roemenië, Bolivia, Mexico en Zuid-Amerika enz.

Intussen bleek petroleum heel wat meer te zijn dan alleen maar een verlichtingsmiddel.

Ruwe petroleum is een mengsel van een groot aantal paraffinen, olefinen, naphtenen e.a. Om voor het gebruik geschikt te worden, eist dit product een radicale bewerking. Door herhaalde distillatie worden de koolwaterstoffen, die een laag kookpunt hebben, zoals benzine, van de andere, die bij een hogere temperatuur koken (150— 400° C.) gescheiden. Het product, dat men in lampen brandt, moet in elk geval een hoger kookpunt dan 200° C. hebben. Wat na de distillatie in de ketels overblijft, is een dikke vloeistof, de stookolie.

De bij de ruwolie-distillatie verkregen benzine vindt haar voornaamste toepassing als motorbrandstof. De lampolie-distillaten worden, alvorens in den handel te worden gebracht, in cylindrische vaten met kegelvormigen bodem met zwavelzuur geraffineerd, waarbij ’t zuur verwijderd wordt.

Als verlichtingsmiddel heeft de petroleum plaats moeten maken voor het lichtgas en de electriciteit, doch in de industrie vindt zij nog veel toepassing.

De benzine speelt een grote rol voor de motoren van onze automobielen, vliegtuigen enz., terwijl de stookolie in vele motoren, o.a. op schepen gebruikt wordt.

Petrus, die eigenlijk Simon heette, was een van de twaalf discipelen van Christus en behoorde met Jacobus en Johannes tot de meest geliefde volgelingen van den Heer. Hij treedt van alle discipelen in de Evangeliën het meest op den voorgrond. Hij wordt ons in het Nieuwe Testament aanvankelijk getekend als een man van de daad met een sterken wil, die overijld handelt. Dat blijkt uit de overbekende gebeurtenis in zijn leven, die in de gehele Christenheid bekend is als de verloochening van Petrus. Na Jezus’ gevangenneming stond hij in den voorhof van het hogepriesterlijk paleis, waar hij wordt herkend en lastig gevallen als volgeling van den Nazarener (Jezus). Hier ontkent Petrus onder ede, dat hij iets met Dezen zou hebben uit te staan, doch later wordt hij, door berouw over zijn verloochening, tot een geheel ander mens: voorzichtiger en bedachtzamer.

Hij stond na Christus’ hemelvaart, als een der twaalf apostelen, aan het hoofd der eerste Christelijke gemeente te Jeruzalem en heeft later o.a. te Antiochië, Korinthe en Rome(?) het Evangelie verkondigd. Twee brieven in het Nieuwe Testament staan op zijn naam. Volgens de overlevering werd hij tijdens de Christenvervolgingen onder keizer Nero — in hetzelfde jaar, waarin Paulus zou zijn onthoofd, n.l. in 64 n. Chr. — te Rome gekruisigd.