Dit zijn een der zeer, bekende en voor de mensen onaangename, ja gevaarlijke families der orde van Tweevleugelige Insecten. In gonzende zwermen vinden we ze over de gehele aarde verspreid.
Onaangenaam zijn ze, omdat ze ons venijnig kunnen steken, waartoe ze door uiterst fijne en scherpe steekorganen buitengewoon goed zijn uitgerust. Het is niet alleen de steek op zichzelf, die ons last en pijn veroorzaakt, maar om den bloedstroom naar de wond te bevorderen, brengt het diertje ook een vergif, waarschijnlijk mierenzuur, tegelijk met den steek in de wond.
Dit veroorzaakt het zeer onaangename jeuken, dat bestreden wordt door ammoniak. Ook vochtige suiker op de wond vermindert het jeuken aanmerkelijk.
Daar ons bloed, buiten het lichaam gekomen, dadelijk stolt en dit de zuigbuis van de mug, die nauwer dan een haar is, natuurlijk spoedig zou verstoppen, voorkomt de mug dit stollen door er een tegenwerkende stof bij te voegen. We treffen deze anti-stollingsstof ook bij den bloedzuiger (Hirudo) aan, waarnaar ze den naam van hirudine heeft gekregen.Overigens zijn het alleen de wijfjes, die steken, de mannetjes zuigen plantensappen. De muggen planten zich voort door middel van eieren, die ze op het water leggen, hetzij in sloten of poelen, hetzij in regentonnen of zelfs op vochtige plaatsen in dakgoten. De meest bij ons voorkomende muggen zijn de gewone steekmug (Culex pipiens) en de Ringpoot steekmug (Theobaldia annulata), met gevlekte vleugels en poten en kleine tasters. Beide leggen ze hun eieren in pakjes in tegenstelling met de straks te bespreken malariamug, die de eieren afzonderlijk legt. Uit de eieren komen de larven, deze zwemmen vrij door het water of hangen dikwijls met den kop naar beneden en de adembuis aan het voorlaatste lid, aan de oppervlakte van het water. De poppen hebben deze adembuizen op den kop.
Behalve lastig zijn nog gevaarlijk ook de malariamuggen, die met hun steek de malariakiemen in het mensenbloed overbrengen. De gevlekte malariamug (Anopheles maculipennis) met gevlekte vleugels en éénkleurige poten overwintert bij ons in stallen. Zo zijn verschillende delen van ons land (hier en daar in Friesland en Noord-Holland benoorden het IJ) met malaria besmet... Steekt deze mug ons, dan komen met het speeksel ook de kiemen in ons bloed. De malaria wordt in onze Oost door een ander soort overgebracht en wel door Myzomia ludlowi (filariose). Ook andere ziekten kunnen door muggen worden veroorzaakt, als een wormziekte en gele koorts.
We zouden niet volledig zijn, als we niet ook nog de algemeen bekende en ten onrechte gevreesde Langpootmuggen zouden noemen. Ze steken niet, de larven (emelten) leven in den grond en tasten het gras in de weilanden aan, vooral als de boer te veel jacht op mollen heeft gemaakt.
Tenslotte moeten we nog vermelden de Galmuggen, kleine, 1—7 m.,m. lange mugjes, die met een legbuis hun eieren in planten leggen. Gewoonlijk ontstaat dan om het eitje een woekering, waarin de larve leeft (gallen). De meest bekende zijn de kleine sigaarvormige uitwasjes op beukenbladeren van Mikiola fagi en de wilgenroosjes, rozetvormige bladophopingen aan het eind van wilgentakken, door Rhabdophaga rosaria veroorzaakt. Wie hier meer van wil weten, leze het Gallenboekje van A. Joman.
