De lommerd of lombard, door de Amsterdammers „Ome Jan” genoemd, is hetzelfde als een pandjeshuis. In de Middeleeuwen waren het vooral de kooplieden uit de Italiaanse steden, Lombarden genaamd, die zich behalve met het grootgeldbedrijf ook bezig hielden met het uitlenen van geld op kleine schaal.
Iemand, die dat nodig had, kon het dan krijgen tegen afgifte van een onderpand, een of ander waardevol voorwerp, dat een behoorlijke terugbetaling moest waarborgen. Hierom werden zulke instellingen ook wel pandjeshuizen genoemd.
Later werd deze rol overgenomen door particuliere of stedelijke banken van lening, welke lommerd of lombard bleven heten. De Stadsbank van lening te Amsterdam dateert reeds uit 1614 en is jaarlijks in duizenden gevallen de toevlucht van mensen, die om contant geld verlegen zijn.Toch raakt deze methode van geld lenen gelukkig meer en meer in onbruik en menige Bank v. lening is reeds voorgoed gesloten.
