Hiermee wordt bedoeld het grondgebied in Italië, dat door het hoofd der Rooms-Katholieke kerk, den Paus, als souverein bestuurder wordt geregeerd.
Deze Kerkelijke Staat werd in 756 gesticht, doordat de toenmalige koning van Frankrijk Pepijn aan Paus Stephanus II het vroegere Byzantijns hertogdom Rome ten geschenke gaf en is sindsdien door alle eeuwen heen het onderwerp van veel beroering en strijd geweest. Je herinnert je uit de geschiedenisles zeker nog wel, hoe in de 17e en 18e eeuw dit grondgebied een groot deel van Noordelijk Italië omvatte en ongeveer 2 ½ millioen inwoners telde. In 1809 werd de Kerkelijke Staat door Napoleon geannexeerd, in 1814 hersteld, doch na veel strijd (1848—1870), waarbij Garibaldi— zie aldaar — een grote rol speelde, in het laatstgenoemde jaar bij Italië gevoegd. Deze toestand heeft bestaan tot dat enige jaren na den wereldoorlog in Italië de fascistische regering aan het bewind kwam. Onder leiding van Mussolini werden onderhandelingen aangeknoopt met het Vaticaan. Deze werden met succes gevoerd en leidden in 1929 tot het verdrag van Lateraan, waarbij de verhouding tussen de kerk en de Italiaanse regering radicaal werd veranderd en in volkomen onderlinge harmonie geregeld. De aloude Kerkelijke Staat onder souvereiniteit van den Paus werd hersteld. Inplaats echter van de brede strook van zee tot zee, waaruit deze staat oorspronkelijk bestond, is nu zijn grondgebied beperkt tot het gebouwencomplex van het Vaticaan met den Sint Pieter en
