Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Haydn

betekenis & definitie

Joseph Haydn, een van de beroemdste componisten van alle landen en tijden, werd in 1732 te Rohrau (Oostenrijk) geboren. Hij studeerde reeds als jongen harmonie- en compositieleer; van 1760—1790 was hij kapelmeester bij prins Esterhazy in Hongarije, waar hij, vrij van zorgen voor het dagelijks brood, het grootste deel van zijn symphonieën schreef.

Na den dood van den prins en van diens zoon werd de kapel ontbonden en Haydn ontving een pensioen, dat hem in staat stelde onafhankelijk te Weenen te leven. In 1791 gaf hij gevolg aan een verzoek uit Engeland, begaf zich naar Londen en vertoefde zeer geruimen tijd in Engeland.

Toen hij daarna in Oostenrijk terug was, componeerde hij zijn meesterwerken, de oratoria „De Schepping” en „De Jaargetijden”. Na dien tijd woonde Haydn op een klein landgoed te Gumpendorf bij Weenen.

Hij overleed in 1809.Een zijner bekendste composities is het Oostenrijkse volkslied „Gott erhalte Franz, den Kaiser”, op welke wijs ook het Duitse volkslied „Deutschland, Deutschland über alles” gezongen wordt.
Gedurende zijn laatste levensdagen — het was gedurende den oorlog tussen Oostenrijk en Frankrijk, toen Napoleon tot Weenen opgerukt was — speelde hij dit lied dagelijks op de piano. Toen op 10 Mei 1809 een kanonskogel vlak voor zijn huis insloeg, wilde men hem naar een veiliger plaats brengen, maar hij bleef kalm voor de piano zitten en speelde zijn lied. Veertien dagen later stierf hij.
Van zijn symphonieën is een zeer bekende de „Symphonie mit dem Paukenschlag”, die dikwijls door de radio wordt uitgezonden.
Een karakteristiek van Haydn is, dat hij nooit te oud is geworden en nooit verouderd is. Dat hij bij het klimmen der jaren niet oud werd, bewijzen zijn Schöpfung en zijn Jahreszeiten, die in 1798 en in 1800 gecomponeerd zijn, toen de componist dus 66 en 68 jaar was en die toch beide een zonnig, jong mens tot auteur schijnen te hebben. En dat die oratoria ooit verouderen zullen, is weinig waarschijnlijk. Daarentegen is van zijn instrumentale muziek heel veel wel uit een nu ver-verwijderden tijd.