Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Canon

betekenis & definitie

(klemtoon op de eerste lettergreep) moet je niet verwisselen met kanon.

Canon betekent: regel, richtsnoer, voorschrift, in het bizonder de kerkelijke wet; verder de lijst der heilige schriften, die bij de vaststelling der geloofsleer tot richtsnoer hebben gediend. In de R.K. kerk betekent canon ook dat gedeelte der Heilige Mis, waarin de consecratie plaats vindt. (Zie: Mis).

Ook heb je waarschijnlijk wel eens gehoord van de canonisatie. Dit is hetzelfde als heilig-verklaring. Een persoon, die heilig wordt verklaard, wordt hierdoor tevens geplaatst op de lijst der heiligen, ook canon geheten.

Verder betekent canon de som, die iemand jaarlijks te betalen heeft voor het in erf- pacht hebben van een stuk grond.

In de muziek is een canon een zogenaamde kettingzang, waarbij de ene partij na de andere invalt en hetzelfde wijsje zingt, als eerst de vorige partij heeft gezongen; daarna soms nog een derde partij, die weer een paar maten later ’t zelfde wijsje begint te zingen. Als de eerste partij het wijsje uit heeft, begint deze direct weer opnieuw, zodat ze allemaal tegelijk maar steeds kunnen doorzingen, terwijl het toch goed klinkt. Dit lijkt een beetje ingewikkeld, maar als je even denkt aan onze overbekende canons:

De bezem, de bezem, Wat doe je er mee, wat doe je er mee?

Je veegt er mee, je veegt er mee De vloer, de vloer! en:

Vader Jacob, vader Jacob, Slaap je nog, slaap je nog?

Alle klokken luiden, alle klokken luiden, Bim bam bom, bim bam bom. dan begrijp je direct, wat een canon is.

Tenslotte is canon in de boekdrukkunst de naam voor de grote, dikke drukletters.